Μαΐος – Ιούνιος 2023

Η Άλωση της Βασιλεύουσας

Ράγισε η καρδιά του Γένους με την Άλωση της Βασιλεύουσας εκείνη την Τρίτη, 29 Μαΐου 1453. Η Κωνσταντινούπολη ήταν για χίλια εκατόν είκοσι χρόνια η απόρθητη πρωτεύουσα της Οικουμένης, ακτινοβολούσε με τον πολιτισμό της και με «Φως Χριστού» διέλυε τα σκότη της βαρβαρότητας.

Θρήνησε ο Ελληνισμός την ανήκουστη συμφορά. Η τραγική κραυγή των λογίων «Εάλω η Πόλις», ξεσήκωσε κύματα οδύνης. Αλλά αναπήδησε φως μέσα από τη φουρτουνιασμένη ψυχή τους και η ελπίδα τους κράτησε όρθιους. Βρήκαν τότε διέξοδο στους θρύλους και στις παραδόσεις και είχαν δύναμη να πιστεύουν ότι τα μέρη αυτά θα ξαναγίνουν δικά τους.

Ο Βυζαντινός ιστορικός Δούκας γράφει, ότι ο βασιλιάς έμεινε μόνος ανάμεσα στους εχθρούς, βαστάζοντας σπάθη και ασπίδα, λέγοντας «Ουκ έστί τις των Χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν μου απ’ εμού;». Χτυπήθηκε και σαν κοινό στρατιώτη τον θανάτωσαν και τον άφησαν μέσα στο πλήθος. Τον αναγνώρισαν μόνο από τις βασιλικές περικνημίδες. Η Πόλη κατακτήθηκε, αλλά δε χάθηκε η Ρωμανία, η χριστιανική οικουμένη, γιατί η Εκκλησία ήταν ο μόνος θεσμός της βυζαντινής παράδοσης που έμεινε άθικτος. Με διαταγή του Μωάμεθ στις 6 Ιανουαρίου 1454 συγκροτήθηκε Σύνοδος από τις Ασιατικές και Ευρωπαϊκές επαρχίες και εξέλεξαν Πατριάρχη τον μοναχό Γεννάδιο Σχολάριο, κάτοχο μεγάλης παιδείας. Ο νέος Πατριάρχης ανακηρύχθηκε Εθνάρχης των Ρωμιών και αναγνωρίστηκε ως η ανώτατη εκκλησιαστική και πολιτική αρχή.

Πλάθει ο λαός μας στις παραδόσεις του τη δική του αλήθεια. Με στοιχεία πραγματικά, πλαστά ή υπερφυσικά, μα ό,τι λέει το πιστεύει ως αληθινό και το διατυπώνει με βαθιά πεποίθηση, τόσο, που και η λογική μας κάπου κλονίζεται. Πιστεύει ο λαός ότι σε μία χρονική στιγμή συνέβη το παράδοξο, το ανήκουστο: Άγγελος Κυρίου μαρμάρωσε τον βασιλιά, η Αγία Τράπεζα έμεινε εκεί στη θάλασσα του Μαρμαρά, ο ιερέας με το άγιο δισκοπότηρο έγινε άφαντος. Από εκεί αρχίζει η μεγάλη προσδοκία της λύτρωσης και της αναγέννησης «όταν θα έρθει η ώρα»!

Έτσι κρατήθηκε στα 400 χρόνια σκλαβιάς ο ελληνικός λαός. Αυτή ήταν η «μεγάλη ιδέα» που αποτελούσε το εθνικό ιδεώδες των Ελλήνων από την κατάλυση της ελληνικής αυτοκρατορίας μέχρι τον περασμένο αιώνα. Μόνον όταν μας διακατέχει πνοή γενναίων ιδεών, τότε υπάρχει η ελπίδα για ανόρθωση. Αυτό διδάσκουν οι εθνικές μας παραδόσεις.

Ηλιοπούλου Φωτεινή, Εκπαιδευτικός