Μάρτιος - Απρίλιος 2019

Τι είναι και τι δεν είναι σταυρός στην οικογένεια

Απάντηση από τον π. Βασίλειο Θερμό σε ερώτηση ακροατή της εισήγησής του με τίτλο “Εφηβεία, μια παρεξηγημένη ηλικία” στο Νεανικό Επιμορφωτικό Όμιλο Σύρου.

Ερώτηση: Πιστεύετε ότι χρειάζεται κάποιος να σταυρωθεί, να σταυρώνεται καθημερινά μέσα στο γάμο, μέσα στην κοινωνία, μέσα στην ιστορία περιμένοντας την ανάστασή του ή προς το τέλος της ζωής, στη μετά θάνατον ζωή;

Απάντηση: Εγώ θα ήθελα να μεταθέσω λίγο το κέντρο βάρους της ενδιαφέρουσας ερωτήσεώς σας, από το πότε έρχεται η ανάσταση στο πώς νοούμε τη σταύρωση. Θα πάω πιο πριν, διότι η εμπειρία μου είναι ότι γίνεται πολύ κακή χρήση της έννοιας και του όρου της σταυρώσεως και του σταυρού μέσα στις οικογένειες. Ας μη ξεχνάμε από πού δανειστήκαμε αυτή τη λέξη, τη δανειστήκαμε από το σταυρό του Χριστού, ο οποίος αποτελεί το πρότυπο του πάθους και του πόνου ενός απολύτως αναμάρτητου, δηλαδή απολύτως αναίτιου γι’ αυτό που Του συνέβαινε. Θεωρώ λοιπόν ότι μπορεί κάποιος να χρησιμοποιεί τον όρο «σταυρός» για μια κατάσταση και να πει «είναι ο σταυρός μου», όταν ο ίδιος είναι απολύτως αμέτοχος και αναίτιος σ’ αυτό που του συμβαίνει. Το να πεθάνει ξαφνικά ο σύντροφος είναι σταυρός, ή όταν αρρωστήσει βαριά, πράγμα που θα επιβαρύνει και τον άλλο επίσης, είναι σταυρός για τον άλλον ή αντίστοιχες καταστάσεις με τα παιδιά κτλ. ή με την προσωπική μας υγεία ή ένα άλλο θέμα σοβαρό της ζωής μας. Το να ονομάζουμε όμως σταυρό, όπως συμβαίνει συνήθως, μια κατάσταση κακής συμπεριφοράς του συζύγου ή της συζύγου που οφείλεται σε μένα κατά το 50 ή 60 ή 70%, όταν μάλιστα συμμετέχω και υποδαυλίζω αυτή την κατάσταση, αυτό όχι απλώς είναι λάθος, αλλά είναι και βεβήλωση της έννοιας του σταυρού.

Η πείρα στις σχέσεις των ζευγαριών δείχνει ότι είμαστε σε πολύ μεγάλο βαθμό υπαίτιοι για την κακή συμπεριφορά του άλλου, χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Είναι αυτό που είπα πριν για την κρίση στο γάμο, όπου ο άλλος γίνεται ο εχθρός μας και του τα φορτώνουμε όλα. Μπορεί η δική μου τάση να είναι τέτοια που να εξοργίζει τον άλλο, να τον πνίγει, να τον φέρνει σε αδιέξοδα και αντιδρά με τον τρόπο που έμαθε να αντιδρά, με φωνές, με θυμό, με βρισιές κτλ. Λοιπόν, είναι μεγάλο το θέμα για να το αναλύσουμε τώρα με παραδείγματα, πώς μπορεί εμείς να συντελούμε στην κατάσταση του άλλου, αλλά απλώς το λέω για να το κρατήσουμε. Μην είμαστε εύκολοι να ονομάζουμε κάτι σταυρό. Ο σταυρός μας είναι να μπορέσουμε να ανακαλύψουμε εμείς τι μας συμβαίνει, να διορθώσουμε το χαρακτήρα μας. Αυτό ταιριάζει περισσότερο με την έννοια του σταυρού, γιατί τον χαρακτήρα μας δεν τον δημιουργήσαμε εμείς. Τότε, λοιπόν, αλλάζει το κέντρο βάρους και δεν λέμε άλλο πια: «ο σταυρός μου είναι ο σύντροφός μου», αλλά λέμε «ο σταυρός μου είμαι εγώ ο ίδιος, με τα κουσούρια που έχω».

Οι Άγιοι αυτό το φρόνημα είχαν. Είχαν τη νοοτροπία ότι ζουν μέσα στον παράδεισο και ότι μόνον αυτοί είναι το πρόβλημα, μόνον αυτοί έχουν αμαρτίες και πάθη. Απέχουμε εμείς απ’ αυτό, αλλά τουλάχιστον ας μην χρησιμοποιούμε τη λέξη «σταυρός» σ’ αυτές τις περιπτώσεις.

Εάν δούμε σαν σταυρό αυτά τα ζητήματα, τότε οπωσδήποτε θα ακολουθήσει ανάσταση και η ανάσταση μπορεί να μην έχει τη μορφή μιας θεαματικής αλλαγής στο χαρακτήρα ή στις σχέσεις του ζευγαριού, αλλά μπορεί να είναι αυτή η ήρεμη και διαρκής γλυκιά παρηγοριά και βοήθεια και στήριξη που η χάρη του Θεού στέλνει.

Πηγή: «Για τη ζωή και την οικογένεια», Νεανικός Επιμορφωτικός Όμιλος Σύρου,
Σύρος, άνοιξη 2000, σελ. 135-136