Επειδή πολλά λέγονται εναντίον της Εκκλησίας για την στάση της την περίοδο της κατοχής, παραθέτουμε ιστορικά στοιχεία με τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο, όπως εύκολα βρίσκονται και στο διαδίκτυο.

Σκοπός μας δεν είναι ούτε η υπεράσπιση της Εκκλησίας μας (δεν την χρειάζεται), ούτε η στηλίτευση εκείνων που την κατηγορούν (άλλωστε στην Εκκλησία μας προσευχόμαστε καθημερινά για όλους και αγαπά όλους), αλλά για να είναι γνωστά σε όσους το επιθυμούν να γνωρίζουν την αλήθεια. Και η αλήθεια ελευθερώνει!

Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος

Με την εμπλοκή της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο «από Τραπεζούντος» Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος ανέπτυξε έντονη εθνική δράση, εμψυχώνοντας τον λαό και τον Στρατό της χώρας.  Όταν η Ελλάδα έπεσε στα χέρια του  Άξονα το 1941, ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος αρνήθηκε να ορκίσει την δωσίλογη κυβέρνηση του Γεωργίου Τσολάκογλου λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν μπορώ να ορκίσω Κυβέρνηση προβληθείσα από τον εχθρό, εμείς γνωρίζουμε ότι τις Κυβερνήσεις τις ορίζει ο λαός ή ο Βασιλεύς.» Η τοποθέτηση του Χρύσανθου έναντι της πρώτης κατοχικής κυβέρνησης ήταν σαφής: αρνείτο να προχωρήσει στην πολιτική νομιμοποίησή της.

Ο Χρύσανθος είχε προκαλέσει την οργή των Γερμανών για το διάγγελμα που είχε εκφωνήσει με αφορμή την κήρυξη του πολέμου της Γερμανίας εναντίον της Ελλάδας. Ο γερμανός καθηγητής του πανεπιστήμιου του Μονάχου Franz Dölger, εξοργισμένος, ζήτησε εξηγήσεις για το διάγγελμα του Χρύσανθου από τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών Γεώργιου Σωτηρίου. Για την στάση του αυτή, στις 2 Ιουνίου του 1941, με Συντακτική Πράξη της κατοχικής κυβέρνησης, καθαιρέθηκε από το αξίωμά του.

Επίσης η τότε κυβέρνηση τονίζοντας τον απολυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ήθελε να ταυτίσει τον Χρύσανθο με τη μεταξική διακυβέρνηση. Ο Χρύσανθος θα αντιδράσει χαρακτηρίζοντας την Κυβέρνηση Τσολάκογλου εξίσου δικτατορική με την προκάτοχό της.

Ο Χρύσανθος σε όλη τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής τήρησε την ίδια εχθρική στάση απέναντι σε όλες τις δοσιλογικές κυβερνήσεις, ακόμα και όταν του δόθηκε από την Κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη η δυνατότητα να επανέλθει στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, κάτι που απέρριψε.

«Θες να δεις το Θεό; Θες να ηρεμήσει η ψυχή σου; Προσπάθησε να συγχωρέσεις αυτούς που σε πονέσανε. Για να κοιμηθείς πιο καλά το βράδυ και να είναι ο ύπνος σου χορταστικός»