Μάιος - Ιούνιος 2024
Από την Βιωτή του Οσίου Παϊσίου
Ο Χειρισμός Της Ψυχής Πρέπει Να Είναι Λεπτός
– Γέροντα, μερικοί χαρακτήρες που είναι δύσκολοι, στριμμένοι, πως θα βοηθηθούν;
– Εγώ σαν μαραγκός δούλευα και στριμμένα ξύλα. Χρειαζόταν όμως υπομονή, γιατί τα στριφτά ξύλα τα πλανίζεις από ‘δώ, σηκώνουν αντιξυλιά, τα πλανίζεις από ‘κεί, σηκώνουν πάλι αντιξυλιά. Τα έτριβα λοιπόν με το διπλό λεπίδι λίγο από τι μια μεριά κόντρα, λίγο από την άλλη, και έτσι τα έφερνα σε λογαριασμό. Γίνονταν μάλιστα πολύ όμορφα, επειδή και ωραία νερά έχουν και δεν σπάζουν εύκολα· έχουν πολλή αντοχή. Αν δεν το ήξερες αυτό, μπορεί να τα έβλεπες έτσι και να τα πετούσες. Θέλω να πω, και οι άνθρωποι που έχουν δύσκολο χαρακτήρα, έχουν μέσα τους δυνάμεις και, αν αφεθούν να τους δουλέψεις, μπορούν να κάνουν άλματα στην πνευματική ζωή, αλλά χρειάζεται να διαθέσεις αρκετό χρόνο.
Ύστερα, ποτέ δεν χρησιμοποιούσα μεγάλες πρόκες, για να σφίξω δυο στραβές σανίδες, αλλά πρώτα τις πλάνιζα, τις έφερνα σε λογαριασμό, και τις ένωνα με ένα καρφάκι. Δεν τις ζόριζα, για να σφίξουν, γιατί, όταν τις στραβές σανίδες προσπαθούμε να τις κάνουμε να εφαρμόσουν με μεγάλες πρόκες, θα σχισθούν και πάλι θα βγουν από την ζορισμένη εφαρμογή τους, οπότε τι καταλάβαμε;
Χρειάζεται διάκριση και ξανά διάκριση, όταν έχει κανείς να κάνει με ψυχές. Στην πνευματική ζωή δεν υπάρχει μία συνταγή, ένας κανόνας. Η κάθε ψυχή έχει την δική της ποιότητα και χωρητικότητα. Υπάρχουν δοχεία με μεγάλη χωρητικότητα και δοχεία με μικρή χωρητικότητα. Άλλα είναι πλαστικά και δεν αντέχουν πολύ και άλλα είναι μεταλλικά και αντέχουν. Όταν ο πνευματικός γνωρίσει την ποιότητα και την χωρητικότητα της ψυχής, θα ενεργή ανάλογα με τις δυνατότητες και με την κληρονομικότητα που έχει, και με την πρόοδο που έχει κάνει. Η συμπεριφορά του θα είναι ανάλογη με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο εξομολογούμενος, με την αμαρτία που έκανε, και με ένα σωρό άλλα. Στον αναιδή θα προσέξει να μη δίνει δικαίωμα για αναίδεια. Την ευαίσθητη ψυχή θα κοιτάξει πώς να την βοηθήσει να αντιμετωπίσει με ανδρισμό τα προβλήματά της.
Επίσης θέλει προσοχή να μη βασίζεται κανείς σ’ αυτό που βλέπει εξωτερικά σ’ έναν άνθρωπο και να μην πιστεύει εύκολα αυτά που του λένε και βγάζει συμπεράσματα, ειδικά αν δεν έχει το χάρισμα να βλέπει βαθύτερα. Μερικές σανίδες, ενώ φαίνονται κατάγερες απ’ έξω, μέσα είναι όλο ίνες. Όταν πλανισθεί το χνούδι που έχουν απ’ έξω, τότε δείχνουν τι είναι. Άλλες πάλι, ενώ απ’ έξω φαίνονται άχρηστες, μέσα είναι δαδένιες.
Ο χειρισμός της ψυχής είναι λεπτός. Δεν πρέπει να γίνονται λάθη στις συνταγές. Ο κάθε οργανισμός, βλέπετε, έχει ανάγκη από την βιταμίνη που του λείπει και η κάθε πάθηση από τα ανάλογα φάρμακα.
(Από το βιβλίο «Γέροντος Παϊσίου Λόγοι», Τόμος Γ΄,
Η εργασία του πνευματικού στις ψυχές)
Μάρτιος - Απρίλιος 2024
Από την Βιωτή του Οσίου Παϊσίου
Όταν επισκέπτεται ο πόνος τον άνθρωπο, τότε του κάνει επίσκεψη ο Χριστός
Όταν δεν περνάει ο άνθρωπος καμμιά δοκιμασία, είναι σαν μία εγκατάλειψη του Θεού. Ούτε ξοφλάει, ούτε αποταμιεύει. Μιλάω βέβαια για έναν ο οποίος δεν θέλει την κακοπάθεια για την αγάπη του Χριστού. Σου λέει: «Έχω την υγεία μου, έχω την όρεξή μου, τρώω, περνάω μια χαρά, ήσυχα…», και δεν λέει ένα «δόξα Σοι ο Θεός».
Τουλάχιστον, αν αναγνωρίζει όλες αυτές τις ευλογίες του Θεού, κάπως τακτοποιείται η υπόθεση. «Δεν μου άξιζαν αυτά, να πει, αλλά, επειδή είμαι αδύνατος, γι’ αυτό ο Θεός μου τα οικονομεί».
Στον βίο του Αγίου Αμβροσίου αναφέρεται ότι κάποτε ο Άγιος φιλοξενήθηκε με την συνοδεία του στο σπίτι κάποιου πλουσίου. Βλέποντας ο Άγιος τα αμύθητα πλούτη του τον ρώτησε αν είχε καμμιά φορά δοκιμάσει κάποια θλίψη. «Όχι, ποτέ», του απάντησε εκείνος. «Τα πλούτη μου συνέχεια αυξάνονται, τα κτήματά μου ευφορούν, ούτε πόνο έχω, ούτε αρρώστια είδα ποτέ». Τότε ο Άγιος δάκρυσε και είπε στην συνοδεία του: «Ετοιμάστε τα αμάξια να φύγουμε γρήγορα από ̓δω, γιατί αυτόν δεν τον επισκέφθηκε ο Θεός!». Και μόλις βγήκαν στον δρόμο, το σπίτι του πλουσίου βούλιαξε! Η καλοπέραση που είχε, ήταν εγκατάλειψη Θεού.
Βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου «Οικογενειακή Ζωή, Λόγοι δ’», έκδοση Ι.
Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2024
Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες
Οι Δοκιμασίες Βοηθούν Να Συνέλθουν Οι Άνθρωποι
Γέροντα, μαθαίνω για την ταλαιπωρία των δικών μου. Θα τελειώσουν ποτέ τα βάσανά τους;
– Κάνε υπομονή, αδελφή μου, και μη χάνεις την ελπίδα σου στον Θεό. Όπως κατάλαβα από όλες τις δοκιμασίες που περνούν οι δικοί σου, ο Θεός σας αγαπάει και επιτρέπει όλες αυτές τις δοκιμασίες για ένα λαμπικάρισμα πνευματικό ολόκληρης της οικογένειας. Εάν εξετάσουμε κοσμικά τις δοκιμασίες της οικογένειάς σου, φαίνεστε δυστυχισμένοι.
Εάν όμως τις εξετάσουμε πνευματικά, είστε ευτυχισμένοι, και στην άλλη ζωή θα σας ζηλεύουν όσοι θεωρούνται σε τούτη την ζωή ευτυχισμένοι. Με αυτόν τον τρόπο ασκούνται και οι γονείς σου, μια που τον αρχοντικό τρόπο, τον πνευματικό, δεν τον γνωρίζουν ή δεν τον καταλαβαίνουν. Πάντως, κρύβεται ένα μυστήριο στις δοκιμασίες του σπιτιού σου, αλλά και σε ωρισμένα άλλα σπίτια, ενώ γίνεται τόση προσευχή! «Τις οίδε τα κρίματα του Θεού;». Ο Θεός να βάλη το χέρι Του και να δώση τέρμα στις δοκιμασίες.
Γέροντα, δεν γίνεται οι άνθρωποι να συνέλθουν με άλλον τρόπο και όχι με κάποια δοκιμασία;
– Πριν επιτρέψη ο Θεός να έρθη μια δοκιμασία, εργάστηκε με καλό τρόπο, αλλά δεν τον καταλάβαιναν, γι’̓ αυτό μετά επέτρεψε την δοκιμασία. Βλέπετε, όταν ένα παιδί είναι ανάποδο, στην αρχή ο πατέρας του το παίρνει με το καλό, του κάνει τα χατίρια, αλλά, όταν εκείνο δεν αλλάζη, τότε του φέρεται αυστηρά, για να διορθωθή. Έτσι και ο Θεός μερικές φορές, όταν κάποιος δεν καταλαβαίνη με το καλό, του δίνει μια δοκιμασία, για να συνέλθη.
Αν δεν υπήρχε λίγος πόνος, αρρώστιες κ.λπ., θα γίνονταν θηρία οι άνθρωποι· δεν θα πλησίαζαν καθόλου στον Θεό.
Η ζωή αυτή είναι ψεύτικη και σύντομη· λίγα είναι τα χρόνια της. Και ευτυχώς που είναι λίγα, γιατί γρήγορα θα περάσουν οι πίκρες, οι οποίες θα θεραπεύσουν τις ψυχές μας σαν τα πικροφάρμακα. Βλέπεις, οι γιατροί, ενώ οι καημένοι οι άρρωστοι πονούν, τους δίνουν πικρό φάρμακο, γιατί με το πικρό θα γίνουν καλά, όχι με το γλυκό. Θέλω να πω ότι και η υγεία από το πικρό βγαίνει, και η σωτηρία της ψυχής από το πικρό βγαίνει.
Με τον πόνο μας επισκέπτεται ο Χριστός.
Άνθρωπος που δεν περνάει δοκιμασίες, που δεν θέλει να πονάη, να ταλαιπωρήται, που δεν θέλει να τον στενοχωρούν η να του κάνουν μια παρατηρήση, αλλά θέλει να καλοπερνάη, είναι εκτός πραγματικότητος. «Διήλθομεν διά πυρός και ύδατος, και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν», λέει ο Ψαλμωδός.
Βλέπεις, και η Παναγία μας πόνεσε και οι Άγιοί μας πόνεσαν, γι’̓ αυτό και εμείς πρέπει να πονέσουμε, μια που τον ίδιο δρόμο ακολουθούμε. Με την διαφορά ότι εμείς, όταν έχουμε λίγη ταλαιπωρία σ’̓ αυτήν την ζωή, ξοφλούμε λογαριασμούς και σωζόμαστε. Αλλά και ο Χριστός με πόνο ήρθε στην γη. Κατέβηκε από τον Ουρανό, σαρκώθηκε, ταλαιπωρήθηκε, σταυρώθηκε. Και τώρα ο Χριστιανός την επίσκεψη του Χριστού έτσι την καταλαβαίνει, με τον πόνο.
Από το βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου (νυν οσίου Παϊσίου) «Οικογενειακή Ζωή, Λόγοι δ’» έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης Θεολόγος» Σουρωτή Θεσσαλονίκης
Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2023
Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες
Πειρασμική επίθεση
Όταν ο μοναχός Αβέρκιος (Γέροντας Παΐσιος) ήταν στη Μονή Φιλοθέου, από τη σκληρή άσκηση είχε γίνει «πετσί και κόκκαλο», σαν σκελετός.
Ένα βράδυ δέχτηκε έντονη πειρασμική επίθεση. Αισθάνθηκε κοντά στο αυτί του μία παράξενη γυναικεία αναπνοή, τόσο αλλόκοτη που τον αναστάτωσε. Κατάλαβε ότι είναι έργο του διαβόλου και μονομιάς σηκώθηκε όρθιος και άρχισε τις μετάνοιες, ενώ ταυτόχρονα έψελνε δυνατά. Προσπαθούσε ανήσυχος να αντιληφθεί, γιατί του συνέβη ένα τέτοιο γεγονός.
Όταν το εξομολογήθηκε στον πνευματικό του, αυτός του είπε: «Αβέρκιε, θα υπάρχει κρυφή υπερηφάνεια. Με τόση άσκηση δεν δικαιολογείται αυτός ο πειρασμός.» Ο έμπειρος πνευματικός τον συμβούλεψε σωστά, ώστε να ταπεινωθεί ακόμα περισσότερο και να απαλλαγεί από την κρυφή υπερηφάνεια. Γι’ αυτό του έδωσε εντολή να φάει μαγειρευτό φαγητό για ένα μικρό χρονικό διάστημα.
Σταμάτησε για λίγο τη σκληρή νηστεία και έτσι κατάλαβε ότι δεν είναι ακόμα τόσο δυνατός, άτρωτος από τους πειρασμούς και τις επιθέσεις του διαβόλου και των δαιμόνων. Μετά από ένα μήνα ήταν και πάλι έτοιμος ο μοναχός Αβέρκιος να επιστρέψει στις αυστηρές νηστείες, με περισσότερη αυτογνωσία και ταπείνωση.
Τότε είναι που ένιωσε ξανά την καρδιά του να πλημμυρίζει από πίστη, ο εσωτερικός του κόσμος να θερμαίνεται, οι απορίες να λύνονται.
(Μυστικοί ασκητικοί αγώνες του Αγίου Παϊσίου, Μ. Βιτάλης, σελ. 73-74)
Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2023
Μυστικοί Ασκητικοί Αγώνες
Η εμφάνιση του Χριστού (Μέρος Β’)
Διηγήθηκε ο ίδιος:
Έζησα ένα γεγονός όταν είχαν σωθεί τελείως οι μπαταρίες (είχαν εξαντληθεί οι δυνάμεις του). Μία νύχτα, και ενώ προσευχόμουν όρθιος, ένιωσα κάτι να κατεβαίνει από πάνω και να με περιλούζει ολόκληρο. Αισθανόμουν μία αγαλλίαση και τα μάτια μου έγιναν δύο βρύσες που έτρεχαν συνέχεια δάκρυα. Έβλεπα και ζούσα αισθητά τη Θεία Χάρη. Μέχρι τότε, συγκινήσεις και τέτοια είχα αισθανθεί πολλές φορές, αλλά τέτοιο πράγμα πρώτη φορά μου συνέβη. Ήταν τόσο δυνατό, τόσο μεγάλο, τόσο συγκλονιστικό το γεγονός, ώστε με στήριξε και με κράτησε για 10 χρόνια, μέχρι που αργότερα στο Σινά έζησα μεγαλύτερες καταστάσεις με άλλο τρόπο.
Η αυθεντικότητα της μαρτυρίας του ίδιου του γέροντα Παΐσιου για το υπερβατικό αυτό γεγονός είναι αυτή που δίνει τις απαντήσεις. Απαντήσεις σε όλους και όλες εμάς που ζητάμε ένα θαύμα για να πιστέψουμε. Τραγικό όμως δεν είναι να φύγουμε από αυτό τον κόσμο δίχως θαύμα, αλλά να φύγουμε δίχως σημείο. Δίχως δηλαδή να έχουμε την εμπειρία του Θεού μέσα μας. Να Τον αισθανθούμε και να ενωθούμε μαζί Του.
Ίσως όμως αυτό που έχει πραγματικά ανάγκη η ψυχή μας να μην είναι το ενδεχόμενο ξεγέλασμα ενός θαύματος που μας θεραπεύει και μετά μας αφήνει να ξεχνούμε, αλλά η εμπειρία της παρουσίας του (Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος).
(Μυστικοί ασκητικοί αγώνες του Αγίου Παϊσίου, Μ. Βιτάλης, σελ. 67-68)