Επειδή πολλά λέγονται εναντίον της Εκκλησίας για την στάση της την περίοδο της κατοχής, παραθέτουμε ιστορικά στοιχεία με τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο, όπως εύκολα βρίσκονται και στο διαδίκτυο.
Σκοπός μας δεν είναι ούτε η υπεράσπιση της Εκκλησίας μας (δεν την χρειάζεται), ούτε η στηλίτευση εκείνων που την κατηγορούν (άλλωστε στην Εκκλησία μας προσευχόμαστε καθημερινά για όλους και αγαπά όλους), αλλά για να είναι γνωστά σε όσους το επιθυμούν να γνωρίζουν την αλήθεια. Και η αλήθεια ελευθερώνει!
Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος
Με την εμπλοκή της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο «από Τραπεζούντος» Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος ανέπτυξε έντονη εθνική δράση, εμψυχώνοντας τον λαό και τον Στρατό της χώρας. Όταν η Ελλάδα έπεσε στα χέρια του Άξονα το 1941, ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος αρνήθηκε να ορκίσει την δωσίλογη κυβέρνηση του Γεωργίου Τσολάκογλου λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν μπορώ να ορκίσω Κυβέρνηση προβληθείσα από τον εχθρό, εμείς γνωρίζουμε ότι τις Κυβερνήσεις τις ορίζει ο λαός ή ο Βασιλεύς.» Η τοποθέτηση του Χρύσανθου έναντι της πρώτης κατοχικής κυβέρνησης ήταν σαφής: αρνείτο να προχωρήσει στην πολιτική νομιμοποίησή της.
Ο Χρύσανθος είχε προκαλέσει την οργή των Γερμανών για το διάγγελμα που είχε εκφωνήσει με αφορμή την κήρυξη του πολέμου της Γερμανίας εναντίον της Ελλάδας. Ο γερμανός καθηγητής του πανεπιστήμιου του Μονάχου Franz Dölger, εξοργισμένος, ζήτησε εξηγήσεις για το διάγγελμα του Χρύσανθου από τον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών Γεώργιου Σωτηρίου. Για την στάση του αυτή, στις 2 Ιουνίου του 1941, με Συντακτική Πράξη της κατοχικής κυβέρνησης, καθαιρέθηκε από το αξίωμά του.
Επίσης η τότε κυβέρνηση τονίζοντας τον απολυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, ήθελε να ταυτίσει τον Χρύσανθο με τη μεταξική διακυβέρνηση. Ο Χρύσανθος θα αντιδράσει χαρακτηρίζοντας την Κυβέρνηση Τσολάκογλου εξίσου δικτατορική με την προκάτοχό της.
Ο Χρύσανθος σε όλη τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής τήρησε την ίδια εχθρική στάση απέναντι σε όλες τις δοσιλογικές κυβερνήσεις, ακόμα και όταν του δόθηκε από την Κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη η δυνατότητα να επανέλθει στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, κάτι που απέρριψε.
«Θες να δεις το Θεό; Θες να ηρεμήσει η ψυχή σου; Προσπάθησε να συγχωρέσεις αυτούς που σε πονέσανε. Για να κοιμηθείς πιο καλά το βράδυ και να είναι ο ύπνος σου χορταστικός»
Μια θέση μεταξύ των πενήντα πρώτων βραβευθέντων Ευρωπαίων για την προσφορά τους στους συνανθρώπους τους κατά το 2016 κατέλαβε επάξια ένας αρτοποιός! Πρόκειται για τον 76χρονο αρτοποιό της Κω κ. Διονύσιο Αρβανιτάκη, ο οποίος από τα χαράματα κάθε μέρα ζύμωνε και έψηνε ψωμιά και τα μοίραζε σε οικογένειες προσφύγων.
Απονέμοντάς του μάλιστα σε ειδική τελετή το βραβείο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν Κλόντ Γιουνκέρ χαρακτήρισε τον κ. Αρβανιτάκη «σύμβολο της Ευρώπης» (Δημοκρατία 4-6-2016).
Τι να πρωτοθαυμάσει, αλήθεια, κανείς στο γεγονός; Τον καθημερινό κόπο και τα έξοδα του κ. Αρβανιτάκη χάριν των προσφύγων, στα πρόσωπα των οποίων θυμόταν τα λόγια του Κυρίου Ιησού Χριστού «επείνασα, και εδώκατέ μοι φαγείν» (Ματθ. 25:35). Ή τον χαρακτηρισμό του από τον κ. Γιουνγκέρ ως «συμβόλου της Ευρώπης»;
Από τέτοια ανθρωπιστικά ιδεώδη και χριστιανικά ιδανικά εμπνέονται εκείνοι που υπήρξαν οι οραματιστές και ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Με την πάροδο όμως των χρόνων επικράτησαν ψυχρά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Ιδανικό των ευρωπαίων έγινε το μάρκο, η στερλίνα, το φράγκο, το ευρώ. Έτσι φθάσαμε στο σημερινό επίπεδο της έσχατης ηθικής εξαχρειώσεως και του αμοραλισμού. Η χαλαρότητα των ηθών και κάθε διαφθορά πηγάζει πλέον και ευλογείται από την Ευρώπη.
Το παράδειγμα του αξιέπαινου Έλληνα αρτοποιού της Κω κ. Αρβανιτάκη, ας μας γίνει παράδειγμα προς μίμηση.
Περί της Θείας Πρόνοιας (Οσίου Πορφυρίου)
Ο Θεός φροντίζει ακόμη και για τις πιο μικρές λεπτομέρειες της ζωής μας. Δεν αδιαφορεί για μας, δεν είμαστε μόνοι στον κόσμο.
Ο Θεός μας αγαπάει πολύ, μας έχει στο νου Του κάθε στιγμή και μας προστατεύει. Πρέπει να το καταλάβουμε αυτό και να μή φοβούμαστε τίποτε.
Να ζητάμε να γίνει το θέλημα του Θεού. αυτό είναι το πιο συμφέρον, το πιο ασφαλές για μας και για όσους προσευχόμαστε. Ο Χριστός θα μας τα δώσει όλα πλούσια. Όταν υπάρχει έστω και λίγος εγωισμός, δεν γίνεται τίποτα.
Η στενοχώρια δείχνει ότι δεν εμπιστευόμαστε τη ζωή μας στον Χριστό.
Όταν ο άνθρωπος ζει χωρίς Θεό, χωρίς γαλήνη, χωρίς εμπιστοσύνη, αλλά με άγχος, αγωνία, κατάθλιψη, απελπισία, αποκτάει ασθένειες σωματικές και ψυχικές. Η ψυχασθένεια, η νευρασθένεια, ο διχασμός είναι δαιμονικές καταστάσεις. Δαιμόνιο είναι επίσης και η ταπεινολογία. Το λένε αίσθημα κατωτερότητας.
Η χάρις του Θεού βρίσκεται εκεί όπου υπάρχει αληθινή ταπείνωση, η θεία ταπείνωση, η τέλεια εμπιστοσύνη στον Θεό. Η εξάρτηση από Εκείνον.
Όλες σχεδόν οι αρρώστιες προέρχονται από έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό και αυτό δημιουργεί άγχος. Το άγχος το δημιουργεί η κατάργηση του θρησκευτικού αισθήματος. Αν δεν έχετε έρωτα για τον Χριστό, αν δεν ασχολείσθε με άγια πράγματα, σίγουρα θα γεμίσετε με μελαγχολία και κακό.
Πίστις δεν σημαίνει, πάντοτε, βεβαιότητα για τη θεραπεία, αλλά σημαίνει πρωτίστως εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού.
Η ειρήνη της ψυχής είναι το μοναδικό απαραίτητο αγαθό για τον σύγχρονο άνθρωπο. Όποιος έχει την ειρήνη της ψυχής είναι μακάριος, ευτυχισμένος και ήρεμος.
Η σύγχρονη διαμόρφωση της ζωής τόσο στην εργασία, στην κοινωνία και στην καθημερινή μας ζωή, αλλά ακόμα και πολλές φορές στην οικογένεια, κουράζουν αφάνταστα τον άνθρωπο ψυχικά. Ο άνθρωπος χάνει την ειρήνη της ψυχής του. Συνειδητά και ασυνείδητα, όλες οι παραπάνω επιδράσεις προσπαθούν να κάνουν τη ζωή πολύ αγχώδη. Έτσι ο κουρασμένος άνθρωπος προσπαθεί να ηρεμήσει και να διασκεδάσει την εσωτερική του αγωνία και ταραχή, άλλοτε δουλεύοντας πιο πολύ, άλλοτε ρίχνοντάς το έξω και άλλοτε έχοντας κάποιο μόνιμο χόμπι. Το θλιβερό είναι, ότι όσο πιο πολύ ο άνθρωπος παραδίδεται σε τέτοιες ασχολίες, τόσο πιο πολύ νιώθει το κενό, το άγχος και την κατάθλιψη να μεγαλώνουν μέσα του.
Η πρώτη, λοιπόν, μεγάλη ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου είναι να αποκτήσει την ειρήνη της ψυχής. Να ηρεμήσει διανοητικά και ψυχικά, να γαληνεύσει για να αντιμετωπίσει τις δύσκολες καταστάσεις της σύγχρονης ζωής με τη δύναμη της ηρεμίας, της ψυχραιμίας και της εσωτερικής γαλήνης. Τα μεγαλύτερα δράματα της ζωής, οι μεγαλύτερες αποτυχίες, τα «χοντρότερα» λάθη γίνονται όταν ο άνθρωπος είναι ταραγμένος.
Ο άνθρωπος σήμερα, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα, την υπεράνθρωπη καλή δύναμη που θα τον βοηθήσει να ηρεμήσει μια για πάντα. Η λύση της σύγχρονης κενότητας και αγωνίας του ανθρώπου δεν βρίσκεται στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Δεν βρίσκεται ούτε στον ίδιο, ούτε στο περιβάλλον του. Βρίσκεται έξω απ’ αυτόν και πάνω απ’ αυτόν στον Θεό. Ο Θεός κατέχει τη μοναδική καλή και δοκιμασμένη δύναμη που έχει βοηθήσει και συνεχίζει να βοηθάει ουσιαστικά και απόλυτα κάθε άνθρωπο που θα ζητήσει τη δύναμη αυτή.
Ο Θεός έδειξε την αγάπη Του και την παντοδυναμία Του στον άνθρωπο με έργα, όχι με λόγια. Την έδειξε με το να θυσιάσει τον Μονογενή Του Γιο πάνω στο Σταυρό για τον άνθρωπο. Την έδειξε με την ανάστασή Του από τον θάνατο, πάλι για τον άνθρωπο. Όλα τα έκανε και τα κάνει ο Θεός για τον άνθρωπο. Ιδιαίτερα για τον αγχώδη και δυστυχισμένο σύγχρονο άνθρωπο. Για να μπορεί κάθε ένας να ζήσει μια μόνιμα, χαρούμενη και ευτυχισμένη ζωή.
Η πρώτη, λοιπόν, ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για ειρήνη ψυχής μπορεί να ικανοποιηθεί. Και μπορεί να ικανοποιηθεί με την υπεράνθρωπη δύναμη του Θεού, που βγαίνει από την νίκη του θανάτου, την ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού.
Ο Ιησούς Χριστός πάρα πολύ απλά και ξεκάθαρα διακήρυξε την αλήθεια αυτή λέγοντας: «Ελάτε σε μένα όλοι οι κουρασμένοι και οι φορτωμένοι και εγώ θα σας ξεκουράσω» (Ματθ. 11:28). Όποιος πιστεύει στην ειλικρίνεια της διακήρυξης αυτής και στη δύναμη και την αγάπη του Θεού να αλλάζει τον άνθρωπο ριζικά, πλησιάζει έτσι το Θεό και γίνεται σε μια στιγμή ένας καινούργιος άνθρωπος. Αυτή ήταν η εμπειρία της Μαρίας Μαγδαληνής, του Ληστή στο σταυρό και όλων των αγίων Αποστόλων και Πατέρων της Εκκλησίας.
Το κήρυγμα του Ευαγγελίου είναι: «Μετάνιωσε για την αμαρτωλή σου ζωή, πίστεψε στον Ιησού Χριστό και θα σωθείς» (Πράξεις 2:38, 3:19, 4:12). Και το πρώτο αποτέλεσμα της σωτηρίας είναι η εσωτερική γαλήνη και ηρεμία, η ειρήνη της ψυχής που φέρνει ο Θεός στον άνθρωπο, όταν αυτός ελευθερώνεται από το αμαρτωλό του παρελθόν και καθαρίζεται με το Άγιο Πνεύμα.
Κάθε, λοιπόν, ταλαιπωρημένος ψυχικά άνθρωπος μπορεί να ηρεμήσει. Μπορεί, αποκτώντας την ειρήνη της ψυχής και δοκιμάζοντας τον μοναδικό αυτό τρόπο του Θεού. Κανένας που δοκίμασε δεν μετάνιωσε.
Όταν ο Απ. Παύλος και ο Σίλας κήρυξαν στους Φιλίππους, οι άρχοντες τους έπιασαν και τους έβαλαν στη φυλακή, με εντολή στο δεσμοφύλακα να τους φυλάει ασφαλισμένους καλά. Αυτός εφ’ όσον πήρε μια τέτοια εντολή, τους έβαλε στο πιο εσωτερικό κελί και για λόγους ασφαλείας έσφιξε τα πόδια τους στην ξυλοπέδη.
Γύρω στα μεσάνυχτα, ο Παύλος και ο Σίλας προσεύχονταν και έψελναν ύμνους στον Θεό και τους άκουγαν οι φυλακισμένοι. Ξαφνικά, έγινε σεισμός τόσο δυνατός, που σαλεύτηκαν τα θεμέλια της φυλακής. Αμέσως άνοιξαν όλες οι πόρτες και τα δεσμά των φυλακισμένων λύθηκαν. Ο δεσμοφύλακας ξύπνησε και όταν είδε τις πόρτες της φυλακής ανοιχτές, έβγαλε το σπαθί του κι ήθελε να σκοτωθεί, νομίζοντας ότι οι φυλακισμένοι είχαν δραπετεύσει. Τότε ο Παύλος του φώναξε: «Μην κάνεις κανένα κακό στον εαυτόν σου! Είμαστε όλοι εδώ»! Ο δεσμοφύλακας ζήτησε να του φέρουν φώτα, πήδηξε μέσα στο κελί, και τρομαγμένος έπεσε στα πόδια του Παύλου και του Σίλα. Ύστερα τους έβγαλε έξω και τους ρώτησε: «Κύριοι τι πρέπει να κάνω για να σωθώ»; Αυτοί είπαν: «Πίστεψε στον Κύριο Ιησού Χριστό, και θα σωθείς κι εσύ και το σπίτι σου». Και κήρυξαν σ’ αυτόν και σ’ όσους ήταν στο σπίτι του το Λόγο του Κυρίου. Ο δεσμοφύλακας τους πήρε την ίδια εκείνη ώρα μέσα στη νύχτα κι έπλυνε τις πληγές τους, ύστερα βαπτίστηκαν αμέσως ο ίδιος και όλη του η οικογένεια. Κατόπιν τους ανέβασε στο σπίτι του και τους έστρωσε τραπέζι. Ήταν πανευτυχής κι αυτός και όλη η οικογένεια που είχαν βρει την πίστη στον Θεό (Πράξεις των Αποστόλων, 16:25-34).
Το πρώτο γεγονός της πίστης στον Χριστό ήταν ότι έγιναν «πανευτυχείς». Η δύναμη του Θεού μπήκε μέσα τους και τους έκανε πανευτυχείς. Ο Κύριος διώχνει τη λύπη, το άγχος, την κατάθλιψη και δίνει τη μεγάλη χαρά της άνωθεν γέννησης (Ιωάν.3:3). Το ερώτημα, λοιπόν, για κάθε άνθρωπο είναι: Θέλεις να γίνεις ένας πανευτυχής καινούργιος άνθρωπος; Θέλεις η δύναμη του Θεού να έρθει στη ζωή σου, να αλλάξει την αδύνατη και κακή φύση σου και να την κάνει δυνατή και καλή; Αν θέλεις, δεν έχεις παρά να ζητήσεις απ’ τον Χριστό να σε αλλάξει. Να κάνει το θαύμα της αλλαγής της φύσης μέσα σου. Στη θεραπεία του τυφλού, η τυφλή φύση έγινε φύση όρασης. Ο τυφλός είδε. Στον παράλυτο, η παράλυτη φύση έγινε φύση υγείας. Στο δαιμονισμένο, η δαιμονισμένη φύση έγινε φύση γαλήνης, ηρεμίας και ειρήνης. Σε κάθε άνθρωπο που ζητάει τη σωτηρία του, η αμαρτωλή του φύση γίνεται θεία, γιατί την αλλαγή αυτή την κάνει το Τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος.
Αυτό το θαύμα, είναι το θαύμα που θέλει να κάνει ο Θεός στη ζωή κάθε ανθρώπου. Μια γυναίκα του υποκόσμου μιλούσε με έναν κληρικό. Του είπε ότι τα έχασε όλα στη ζωή, την ηθική, το όνομά της, την αξιοπρέπεια, βουτήχτηκε στη λάσπη της αμαρτίας. Υπήρχε σωτηρία γι’ αυτήν; Ο κληρικός της εξήγησε ότι ο Χριστός την αγαπάει και την δέχεται. Ο Χριστός είπε: «Αυτόν που έρχεται σ’ εμένα δεν θα τον βγάλω έξω». Η γυναίκα κατάλαβε, μετανόησε, ζήτησε τον Χριστό στη ζωή της κι έγινε μια «πανευτυχισμένη» γυναίκα, όπως ο δεσμοφύλακας των Φιλίππων.
Ο Χριστός θέλει η δύναμή Του να ευεργετήσει κάθε άνθρωπο. Όταν η αιμορροούσα άγγιξε τον Χριστό με πίστη, ο Ιησούς Χριστός το ένιωσε και είπε: «Ποιος άγγιξε τα ρούχα μου»; Διότι ένιωσε ότι βγήκε δύναμη από μέσα Του. Στη γυναίκα αυτή ο Κύριος είπε: «Κόρη μου, η πίστη σου σε έσωσε. Πήγαινε στο καλό, είσαι θεραπευμένη από την αρρώστια σου».
Τη στιγμή, λοιπόν, αυτή αγαπητέ μου, μπορείς να πεις:
Το Πάσχα, λουσμένο μέσα στα λουλούδια της Άνοιξης, μοσχοβολά τη γέννηση της ζωής όλων εκείνων που πίστεψαν, έζησαν και άφησαν τον φθαρτό τούτο κόσμο με τη χαρά της ανάστασης στην καρδιά τους. Είναι το ποτάμι που ήρεμα, γλυκά και άφθονα χύνει το νερό της ζωής στις διψασμένες, στεγνές και νεκρές ζωές της εποχής μας. Η χαρά η μεγάλη είναι ότι ο άνθρωπος του Θεού δεν πεθαίνει ποτέ. Η ζωή συνεχίζεται πιο όμορφη, με νέες εξαιρετικές και υπερφυσικές εμπειρίες και γι’ αυτούς που έφυγαν για τον Κύριο και γι’ αυτούς που μένουν και ζουν ως συνειδητοί Χριστιανοί την ευτυχισμένη και αναστημένη ζωή.
Το «Χριστός Ανέστη, Αληθώς Ανέστη» είναι ένα σάλπισμα ευφροσύνης, αισιοδοξίας και νίκης. Η ανάσταση είναι η γιορτή της χαράς. Είναι η μεγάλη «Λαμπρή». Μέσα από το ψυχρό μνήμα ξεπήδησε η ζωή, η μοναδική ζωή. Ο θάνατος δεν είναι πια το τέλος της ζωής. Είναι η αρχή μιας άλλης ζωής, της πραγματικής ζωής, της ευτυχισμένης ζωής εδώ κάτω στη γη και μετά της τρισευτυχισμένης αιώνιας ζωής στον ουρανό.
Η ανάσταση είναι η γιορτή της μοναδικής ελπίδας για μια αιώνια ζωή. Το «Χριστός Ανέστη, Αληθώς Ανέστη» είναι ένα σάλπισμα εσχατολογικό, παραδείσιο και υπερκόσμιο. Η ανάσταση άνοιξε την πόρτα της αιώνιας ζωής. Δεν είναι σχήμα λόγου ούτε ποιητική έκφραση το γεγονός αυτό. Η ανάσταση πραγματικά έγινε, πραγματικά γίνεται και πραγματικά θα γίνεται σε κάθε έναν που με ειλικρίνεια και μετάνοια τη ζητάει. Είναι μια ζωντανή εμπειρία, που δυναμώνει την πίστη και την ελπίδα στην άφθαρτη και υπέροχη ζωή του ουρανού.
Η ελπίδα για τη ζωή πέρα από τον τάφο δίνει φτερά στον άνθρωπο της σύγχρονης καταθλιπτικής εποχής. Όσο η εφήμερη, αγχώδης ζωή καταποντίζει τον άνθρωπο του καιρού μας, τόσο πιο πολύ η ελπίδα της ανάστασης και της αιώνιας ζωής εμψυχώνει τον πιστό να ζήσει και να εργαστεί για τη δόξα του Θεού. Η ελπίδα ότι ο άνθρωπος θα αναστηθεί είναι η μοναδική πηγή εσωτερικής γαλήνης και δύναμης, μέσα στη σύγχρονη ζωή της απόγνωσης.
Η δύναμη της ανάστασης που νίκησε τον θάνατο, τον μεγαλύτερο εχθρό της ζωής, νικάει όλα τα δεινά που αντιμετωπίζει ο συνειδητός Χριστιανός. Αυτό που υποσχέθηκε ο Κύριος, ότι δηλαδή το Άγιο Πνεύμα θα είναι μέσα μας και γύρω μας (Ιωάν. 14:17), γίνεται πραγματικότητα στη ζωή κάθε καινούργιου ανθρώπου. Το Άγιο Πνεύμα που έχει σκηνώσει μέσα στον πιστό, με την αόρατη, αλλά πραγματική δύναμη της ανάστασης, αναλαμβάνει για λογαριασμό του πιστού την υπόθεσή του, τα προβλήματά του, τις δυσκολίες του, τις σατανικές πιέσεις και τις αντιμετωπίζει νικηφόρα.
Ό,τι καλό, ό,τι όμορφο, ό,τι ωφέλιμο για τον άνθρωπο, ως πνευματική οντότητα, είναι βγαλμένο από την ανάσταση του Ιησού Χριστού. Χωρίς ανάσταση έχουμε χάος, απόγνωση, διαφθορά, πνευματική τρέλα. Με την ανάσταση στη ζωή μας έχουμε χαρά της νίκης του θανάτου, ελπίδα στην πραγματικότητα της αιώνιας ζωής και δύναμη για μια υπέροχη ζωή εδώ κάτω στη γη, αλλά και για μια ακόμα πιο υπέροχη ζωή στον ουρανό. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε: «Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή, εκείνος που πιστεύει σ’ Εμένα, και αν πεθάνει, θα ζήσει. Και καθένας που ζει κι εμπιστεύεται σ’ Εμένα δεν θα πεθάνει ποτέ» (Ιωάν. 11: 25,26).