Μάιος - Ιούνιος 2017
Να παρακαλούμε κατ’ αρχάς η προσευχή μας να έχει ως αποτέλεσμα να έρθουν σε θεοσέβεια όσοι ζουν και όσοι θα ζήσουν. Εγώ στην προσευχή μου λέω: «Παράτεινον το έλεος Σου τοις γινώσκουσί Σε» και προσθέτω «και τοις μη γινώσκουσί Σε». Ακόμα λέω: «Κύριε, σώσον τους ασεβείς». (Βέβαια η Εκκλησία καλά κανόνισε να λέει «Κύριε, σώσον τους ευσεβείς...», γιατί μπορεί να βρίζουν οι ασεβείς, επειδή προσεύχονται γι’ αυτούς).
Όταν πάλι ο ιερέας λέει «Υπέρ των εντειλαμένων ημίν τοις αναξίοις εύχεσθε υπέρ αυτών», προσθέτω και «υπέρ των μη εντειλαμένων». Γιατί πρέπει να προσευχόμαστε και γι’ αυτούς που μας ζήτησαν να προσευχηθούμε, αλλά και γι’ αυτούς που δεν μας ζήτησαν, και για τους γνωστούς και για τους αγνώστους.
Τόσες χιλιάδες άνθρωποι υπάρχουν που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και σοβαρότερα προβλήματα από αυτούς που μας ζήτησαν να προσευχηθούμε. Να κάνουμε προσευχή και για όσους έχουν αδικηθεί, να φανεί το δίκαιο· να δοθεί χάρη στους φυλακισμένους, να πιάσει τόπο η ταλαιπωρία που πέρασαν και να βοηθηθούν. Όταν βάζω ξύλα στη φωτιά, δοξολογώ τον Θεό και λέω: «Ζέστανε, Θεέ μου, όσους δεν έχουν ζεστασιά». Όταν πάλι καίω τα γράμματα που μου στέλνουν, τα διαβάζω και μετά τα καίω, γιατί έχουν και θέματα και απόρρητα και εξομολογήσεις, λέω: «Να τους κάψει ο Θεός όλα τα κουσούρια. Να τους βοηθάει ο Θεός να ζουν πνευματικά και να τους αγιάζει».
Όσιος Παΐσιος
Η επίκληση του ονόματος του Κυρίου
«Όπως όσο πιο πολλή βροχή πέφτει στη γη, τόσο πιο πολύ την απαλαίνει, έτσι και τη γη της καρδιάς μας τη χαροποιεί και την ευφραίνει το άγιο όνομα του Χριστού, όταν φωνάζουμε και το επικαλούμαστε».
(Όσιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος)
Μάρτιος - Απρίλιος 2017
«Εγγίσατε τω Θεώ και εγγιεί υμίν» (Ιακ. 4:8). Εμείς έχουμε χρέος να αρχίσουμε. Αν κάνουμε ένα βήμα προς τον Θεό, Εκείνος κάνει δέκα προς εμάς. Κάνει το ίδιο που έκανε για τον άσωτο, «έτι αυτού μακράν απέχοντος… εσπλαγχνίσθη και δραμών επέπεσεν επί τον τράχηλον αυτού και κατεφίλησεν αυτόν» (Λουκάς 15:20).
Πρέπει λοιπόν να κάνει κανείς τα πρώτα ασταθή βήματα προς τον Θεό, αν θέλει να πλησιάσει τον Θεό. Μην ανησυχείς γιατί είναι τόσο αδέξια η αρχή που κάνεις. Μην ακούς τις φωνές της δειλίας σου και της αβεβαιότητάς σου. Μη λογαριάζεις τις υποβολές του εχθρού, που προσπαθεί να σε πείσει ότι προσεύχεσαι με γελοίο τρόπο και ότι όλα αυτά είναι φαντασιοπληξίες ή πράγματα που δεν έχουν κανένα νόημα. Τίποτε άλλο δεν φοβάται ο εχθρός τόσο πολύ, όσο την προσευχή.
Το παιδί ευχαριστιέται διαρκώς και πιο πολύ στο διάβασμα, όσο πιο καλά μαθαίνει να διαβάζει. Όσο περισσότερο μαθαίνει κανείς μια ξένη γλώσσα, τόσο πιο πολύ τη μιλάει και την αγαπάει. Η ευχαρίστηση μεγαλώνει με την επιδεξιότητα. Την επιδεξιότητα την αποκτά κανείς με την άσκηση. Και η άσκηση γίνεται ολοένα και πιο ευχάριστη καθώς η επιδεξιότητα μεγαλώνει.
Το ίδιο συμβαίνει και με την προσευχή. Μην περιμένεις κάποιαν ασυνήθιστη θεία έμπνευση για να προσευχηθείς. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε για να προσεύχεται, όπως δημιουργήθηκε να σκέπτεται και να μιλάει. Πριν απ’ όλα όμως για να προσεύχεται. Γιατί ο Κύριος έβαλε τον άνθρωπο «εν τω παραδείσω της τρυφής εργάζεσθαι αυτόν και φυλάσσειν» (Γεν. 2:15). Πού αλλού βρίσκεται ο παράδεισος της τρυφής παρά στην καρδιά μας;
Σαν τον Αδάμ πρέπει και συ να κλαις γιατί χάθηκε και για σένα η Εδέμ, ο παράδεισος της τρυφής, εξαιτίας της ακράτειάς σου. Σκεπάστηκες και συ με φύλλα συκής και ντύθηκες με δερμάτινο χιτώνα (Γεν. 3:21). Και αυτά είναι η φθαρτή υλική σου υπόσταση με τα πάθη της. Ανάμεσα σε σένα και στο δέντρο της ζωής είναι σκοτεινές φλόγες των γήινων επιθυμιών. Και μόνο όποιος νικήσει αυτές τις επιθυμίες θα λάβει ως δώρο «φαγείν εκ του ξύλου της ζωής, ό εστίν εν μέσω του παραδείσου του Θεού» (Αποκ. 2:7).
(«Ο Δρόμος των Ασκητών», Τίτο Κολλιάντερ, σελ. 92,93)
Θείο Εργαστήριο
Θείο εργαστήριο είναι η αγία Εκκλησία, όπου όχι πια με ανθρώπινα μέσα, μα με τη δύναμη και τη χάρη του Θεού παίρνει τους ανθρώπους και τους ξαναγεννάει, τους βάζει στο καμίνι του Αγίου Πνεύματος και τους βγάζει καινούριους, τους παίρνει αμαρτωλούς και τους δίνει αγίους. Χαρά σ’ εκείνους που από μικροί αγάπησαν την Εκκλησία.
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2017
Η προσευχή είναι το πρώτιστο και το σπουδαιότερο μέσο αγώνα. Μάθε να προσεύχεσαι και τότε μπορείς να νικήσεις όλες, ακόμα και τις πιο καταστροφικές δυνάμεις που μπορείς να φανταστείς, και που σου στήνουν παγίδες για να πέσεις.
Η προσευχή είναι το ένα φτερό, η πίστη είναι το άλλο. Και τα δυό μαζί σε ανυψώνουν στον ουρανό. Μόνο με ένα φτερό κανείς δεν μπορεί να πετάξει. Προσευχή χωρίς πίστη είναι τόσο αδιανόητη, όσο και πίστη χωρίς προσευχή. Αλλά αν η πίστη σου είναι πολύ αδύνατη, τότε μπορείς να λες και να ξαναλές χωρίς σταματημό: «Κύριε, πρόσθες μοι πίστιν». Μια τέτοια προσευχή σπάνια δεν εισακούεται. Ο κόκκος του σιναπιού, λέει ο Κύριος, μεγαλώνει και γίνεται μεγάλο δέντρο.
Όποιος θέλει να’ χει ήλιο και αέρα, ανοίγει το παράθυρο. Θα ήταν τρέλα να κάθεται κανένας πίσω από τα κατάκλειστα παράθυρα με στόρια κατεβασμένα και να λέει: «Δεν υπάρχει καθόλου φως, δεν υπάρχει καθόλου αέρας για να αναπνεύσω». Η εικόνα αυτή σου δείχνει πιο παραστατικά το έργο της προσευχής. Η δύναμη ή η χάρη του Θεού είναι προσιτή σε όλους, αλλά δεν μπορείς να γίνεις μέτοχός της αν δεν την ποθείς και δεν ενεργείς σύμφωνα μ’ αυτό σου τον πόθο.
Η προσευχή είναι ενέργεια. Προσεύχομαι, σημαίνει ενεργώ στον ύψιστο βαθμό. Για κάθε είδος δραστηριότητας χρειάζεται άσκηση. Μιλώντας κανείς μια ξένη γλώσσα, τη μαθαίνει καλά. Και προσευχόμενος μαθαίνει κανείς να προσεύχεται. Χωρίς προσευχή αποκλείεται να βρεις ό,τι ζητάς. Η προσευχή είναι η αρχή και η βάση για κάθε προσπάθεια που κατατείνει προς τον Θεό.
«Ο Δρόμος των Ασκητών», Τίτο Κολλιάντερ, σελ. 87,88
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2016
Η δύναμη της προσευχής γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν συνοδεύεται από τη νηστεία. Έτσι μεταδίδει στην ψυχή πολύ μεγάλη ενέργεια και δραστηριότητα προς την αρετή. Με την προσευχή, η ψυχή και η διάνοια ευρίσκονται σε εγρήγορση, διαύγεια και ζωηρότητα. Όταν θέλουμε να μιλήσουμε σε κάποιο φίλο μας, τον παίρνουμε ιδιαιτέρως και του λέμε αυτό που έχουμε να του πούμε. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε με τον Θεό. Να μπούμε δηλαδή στο δωμάτιό μας, εκεί όπου υπάρχει ησυχία και με ηρεμία της ψυχής να προσευχηθούμε και θα λάβουμε αυτό που ζητάμε, αν είναι προς το αληθινό μας συμφέρον. Ας σημειωθεί ότι η προσευχή που προέρχεται από ψυχή η οποία έχει διαύγεια πνεύματος, νηφαλιότητα και αισθήματα ευχαριστίας προς τον Θεό, κατορθώνει μεγάλα πράγματα.
Αν δεν λάβουμε αυτό που ζητάμε, τούτο σημαίνει ότι η Θεία Πρόνοια κρίνει ότι δεν είναι προς το συμφέρον μας. Ο Θεός πάντοτε εκπληρώνει τα αιτήματά μας που είναι προς το συμφέρον μας. Αν κάποτε αναβάλλει την ικανοποίηση των αιτημάτων μας, το κάνει όχι για να υποφέρουμε, αλλά για να μένουμε διαρκώς συνδεδεμένοι μαζί Του με τη θερμή και επίμονη προσευχή, διότι όταν αμέσως μας εισακούσει, ίσως να παύσουμε να προσευχόμεθα με θέρμη.
Δεν θα πρέπει να μας φαίνεται αυτό παράξενο, αφού συνέβη και στον Απόστολο Παύλο. Και εκείνος παρεκάλεσε τον Κύριο πολλές φορές και δεν εισακούσθηκε. Παρά ταύτα, όχι μόνον δεν ελυπήθη, αλλά και Τον ευχαρίστησε. «Υπέρ τούτου τρις τον Κύριο παρακάλεσα» (Β’ Κορινθ. 12:8). Και ο Θεός του απάντησε, «αρκεί σοι η χάρις μου», δηλαδή, σου είναι αρκετή η χάρις που σου δίνω».
«Η δύναμη της προσευχής», Αθαν.Ι. Δεληκοστοπούλου, σελ. 10, 11
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2016
Ας ακολουθήσουμε τον ιερό Χρυσόστομο στις σκέψεις του. Η προσευχή είναι λιμάνι στις τρικυμίες της ζωής, άγκυρα στους κλυδωνισμούς της, στήριγμα των κλονιζόμενων, θησαυρός των πτωχών, θεραπεία των ασθενών και πηγή διατηρήσεως της πνευματικής και σωματικής υγείας. Μας απελευθερώνει ταχύτατα από τα κακά και μας μονιμοποιεί στην εκτέλεση του καλού. Αν μας βρει κάποια δοκιμασία, η προσευχή την απομακρύνει εύκολα, αποδιώκει δε κάθε θλιβερό περιστατικό.
Με την προσευχή εξαφανίζεται κάθε λύπη. Είναι αιτία χαράς και μας χαρίζει την ψυχική ηρεμία που μας είναι τόσο απαραίτητη για το κτίσιμο του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος, στις σπουδές και στη ζωή μας. Με την προσευχή και ο πτωχότερος των ανθρώπων γίνεται ο πλουσιότερος από όλους.
Η προσευχή που πηγάζει από τα βάθη της ψυχής, έχει τόσο μεγάλη δύναμη, που κατανίκησε τη δύναμη του πυρός, δάμασε το κτηνώδες των λεόντων, έδωσε τέλος στους πολέμους, έπαυσε μάχες, κατασίγασε τρικυμίες, εξεδίωξε δαίμονες, άνοιξε τις πύλες του ουρανού, έσπασε τα δεσμά του θανάτου, απομάκρυνε ασθένειες, σταμάτησε σεισμούς και εμπόδισε τις επιβουλές των ανθρώπων εναντίον μας.
Εκείνος που προσεύχεται από τα βάθη της ψυχής του και με θερμότητα, καταστέλλει τα πάθη, καταπραΰνει την εξέγερση του θυμού, αποβάλλει το φθόνο, διαλύει την κακή επιθυμία, μαραίνει την αγάπη προς τα εγκόσμια, αποκτά ηρεμία ψυχής και κατά τη διάρκεια της ενθέρμου προσευχής είναι σαν να ζει στον ουρανό.
«Η Δύναμη της Προσευχής» Αθαν. Ι. Δεληκωστοπούλου σελ. 6,7
Ιούλιος - Αύγουστος 2016
Μόλις ξυπνήσεις το πρωί και προτού αρχίσεις οποιαδήποτε άλλη δουλειά, στάσου όρθιος με διάθεση ευλαβική, σκέψου ότι στέκεσαι μπροστά στον Θεό που τα βλέπει όλα, και κάνοντας το σημείο του σταυρού πες: «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν». Μείνε έτσι σ’ αυτή τη στάση μερικές στιγμές και περίμενε, ώσπου να ηρεμήσουν οι αισθήσεις και μέχρι οι σκέψεις σου αφήσουν κάθε τι το γήινο. Πες έπειτα χωρίς βιασύνη και με συγκεντρωμένη τη σκέψη σου και την καρδιά σου αυτή την προσευχή: «Ο Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ».
Έπειτα συνέχισε τις άλλες προσευχές. Πρώτα το «Βασιλεύ Ουράνιε», κατόπιν το «Παναγία Τριάς» και το «Πάτερ ημών», τα οποία προηγούνται από ολόκληρη σειρά πρωινών προσευχών. Διάβασε καλύτερα μερικές με άνεση, παρά όλες με ανυπομονησία. Οι προσευχές αυτές περικλείουν την πείρα της Εκκλησίας. Με τις προσευχές αυτές μπαίνεις σε μια κοινωνία προσευχομένων ανθρώπων. Δεν είσαι μόνος. Είσαι το κύτταρο της Εκκλησίας, δηλαδή του Σώματος του Χριστού. Με τις προσευχές αυτές της Εκκλησίας μας μαθαίνεις την υπακοή, που είναι απαραίτητη όχι μόνο για το σώμα, αλλά και για την καρδιά και το νου, για την οικοδομή και το στηριγμό της πίστης σου.
Η πλήρης και σωστή προσευχή είναι εκείνη όπου οι λέξεις παρακολουθούνται από το νου και το συναίσθημα. Αυτή είναι η απαραίτητη προσευχή. Μην αφήνεις τις σκέψεις σου να περιπλανιούνται και σ’ αυτήν ακόμα τη σελίδα του προσευχηταριού σου. Να τις συλλαμβάνεις ξανά και ξανά και να ξαναρχίζεις πάντα από το σημείο που άφησες την προσευχή. Με τον ίδιο τρόπο μπορείς να διαβάζεις και τους Ψαλμούς, προπάντων όταν δεν έχεις βιβλία με τις καθημερινές ακολουθίες. Έτσι μαθαίνεις να είσαι υπομονετικός και προσεκτικός.
(Ο δρόμος των Ασκητών», Τίτο Κολλιάντερ σελ. 95,96)
Οι Καρποί της Μετάνοιας
Η σωφροσύνη και η δικαιοσύνη είναι καρποί της μετάνοιας. Η σωφροσύνη φανερώνει ότι το σώμα μας είναι ο ναός του εν ημίν Αγίου Πνεύματος και ότι δεν υπάρχουμε αυτόνομα, αλλά ως «μέλη Χριστού». Η δικαιοσύνη φανερώνει ότι δεν βλέπουμε τον άλλο σαν ξένο ή σαν αντίπαλο ή σαν απειλή, αλλά σαν τον εαυτό μας και είναι γεγονός ότι «ουδείς ποτέ την εαυτού σάρκα εμίσησε».
Μάιος - Ιούνιος 2016
Ήξεραν οι Φαρισαίοι ότι έκαναν την προσευχή τους υποκριτικά;
Δεν το ήξεραν, νόμιζαν ότι ήσαν εντάξει, μολονότι ζούσαν μέσα στην υποκρισία. Είχε γίνει συνήθειά τους, είχε γίνει φύση τους και νόμιζαν πως με την προσευχή τους εξυπηρετούν τον Θεό. Άραγε οι σημερινοί υποκριτές Χριστιανοί εννοούν ότι προσεύχονται και ζουν υποκριτικά; Δεν το εννοούν. Ίσως κάνουν καθημερινά μεγάλες προσευχές, προσεύχονται όμως από απλή συνήθεια, μόνο με τα χείλη, και όχι με την καρδιά, όχι με συντριβή, όχι με την απόφαση και την επιθυμία να διορθωθούν, αλλά μόνο για να εκπληρώσουν ορισμένο καθήκον και νομίζουν ότι εξυπηρετούν τον Θεό, ενώ με την προσευχή τους μόνο γίνονται άξιοι της οργής του Θεού. Όλοι μας σχεδόν αμαρτάνουμε με το να προσευχόμαστε υποκριτικά και θα κατακριθούμε πολύ γι’ αυτό. Ταπείνωσε τον εαυτό σου, νόμισε ότι ο εαυτός σου είναι χορτάρι που δεν είναι τίποτα μπροστά στην παλαιά βελανιδιά ή νόμισε πως ο εαυτός σου είναι αγκάθι που δεν είναι τίποτα μπροστά στο λεπτό και αρωματικό άνθος, γιατί πράγματι είσαι χορτάρι και αγκάθι αν λάβεις υπόψη σου τα πάθη σου.
Είναι κάποτε ανάγκη να κάνουμε στο πρόσωπο που προσεύχεται για τον εαυτό του ή για τους άλλους την εξής ερώτηση για να ξυπνήσουμε την καρδιά και τη συνείδησή του: «Έχεις ανάγκη το πράγμα που ζητάς και πραγματικά επιθυμείς να το αποκτήσεις; Επιθυμείς με ειλικρίνεια π.χ. τη διόρθωση και την αγιότητα της ζωής για τον εαυτό σου και τους άλλους;»
Πολύ συχνά στη ζωή συμβαίνει ώστε ο άνθρωπος, άλλα να έχει στη καρδιά του και άλλα στα χείλη και να έχει ταυτόχρονα δύο πρόσωπα. Το ίδιο συμβαίνει και την ώρα της προσευχής, όταν βρισκόμαστε μπροστά στον Θεό που γνωρίζει τα μυστικά της καρδιάς μας.
Ιωάννου της Κροστάνδης,
«Με ποιον μιλάς ψυχή μου»; σελ. 59-61
«Η πραγματική αρετή είναι να κάνει κανείς χωρίς να τον βλέπουν, αυτό που θα ήταν ικανός
να κάνει μπροστά σε όλον τον κόσμο» Μέγας Βασίλειος (330–379 μ.Χ.)
Μάρτιος - Απρίλιος 2016
Ο άνθρωπος του Χριστού όλα τα κάνει προσευχή. Και τη δυσκολία και τη θλίψη, τις κάνει προσευχή. Ό,τι και να του τύχει, αμέσως αρχίζει: «Κύριε Ιησού Χριστέ….». Η προσευχή ωφελεί σε όλα, και στα πιο απλά. Για παράδειγμα, πάσχεις από αϋπνία, να μη σκέπτεσαι τον ύπνο. Να σηκώνεσαι, να βγαίνεις έξω και να έρχεσαι πάλι μέσα στο δωμάτιο, να πέφτεις στο κρεβάτι σαν για πρώτη φορά, χωρίς να σκέπτεσαι αν θα κοιμηθείς ή όχι. Να συγκεντρώνεσαι, να λέεις τη δοξολογία και μετά τρείς φορές «Το Κύριε Ιησού Χριστέ…», κι έτσι θα έρχεται ο ύπνος.
Όλα με την προσευχή τακτοποιούνται. Αλλά πρέπει να έχεις αγάπη, φλόγα στην προσευχή. Να μην έχεις άγχος, αλλά εμπιστοσύνη στην αγάπη και στην πρόνοια του Θεού. Όλα είναι μέσα στην πνευματική ζωή. Όλα αγιάζονται και τα καλά και τα δύσκολα και τα υλικά και τα πνευματικά και όσα αν ποιείτε, προς δόξαν Θεού ποιείτε. Πώς το λέει ο Απόστολος Παύλος; «Είτε ουν εσθίετε, είτε πίνετε, είτε τι ποιείτε, πάντα εις δόξαν Θεού ποιείτε». Όταν είσαι εν προσευχή, όλα γίνονται όπως πρέπει. Παραδείγματος χάριν, πλένεις πιάτα και δεν σπάζεις κανένα, δεν κάνεις ζημιές. Έρχεται μέσα σου η χάρις του Θεού. Όταν έχεις την χάρη, όλα γίνονται με χαρά, χωρίς κόπο.
Όταν κάνουμε προσευχή, θα μας φωτίζει ο Θεός τι να κάνουμε κάθε φορά και στις πιο δύσκολες καταστάσεις. Θα το λέει ο Θεός μέσα μας. Θα βρίσκει τρόπους ο Θεός. Μπορούμε, βέβαια, να συνδυάζουμε την προσευχή και με νηστεία. Δηλαδή, όταν έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα ή δίλημμα, να προηγείται πολλή προσευχή και νηστεία. Κι εγώ έτσι έκανα πολλές φορές.
Όταν πάλι έχουμε αιτήματα για τον κόσμο, να τα λέμε μυστικά με την προσευχή που γίνεται «εν τω κρυπτώ» και δεν φαίνεται. Η πολλή περίσπαση δεν διευκολύνει την προσευχή. Αφήστε τα τηλέφωνα, τις επικοινωνίες και τα πολλά λόγια με τους ανθρώπους. Αν ο Κύριος δεν βοηθήσει, τι να κάνουν οι δικές μας προσπάθειες; Άρα προσευχή, προσευχή με αγάπη. Καλύτερα τους βοηθάμε από μακριά με την προσευχή. Τους βοηθάμε με τον πιο καλό, με τον πιο τέλειο τρόπο.
«ΒΙΟΙ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ», Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, σελ 280,281