Μάιος - Ιούνος 2024
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Του Μεγάλου Βασιλείου
Θεέ μου και Κύριε του κόσμου, Συ ο αγαθότατος πατέρας των ανθρώπων, Σύ που είσαι άναρχος και αιώνιος και αναλλοίωτος και αμετάβλητος, Σύ που η ουσία σου και το μέγεθός σου και η αγαθότητά σου η άπειρη, δεν χωρεί στον μικρό και περιορισμένο νου μας, Σύ που είσαι η πλουσιώτατη πηγή και η απερίγραπτη άβυσσος της δύναμης και της σοφίας, σ’ ευχαριστώ και σε δοξάζω που είδες με συμπάθεια και αγάπη κι εμένα το μικρό και αδύνατο και αμαρτωλό.
Σ’ ευχαριστώ που με λύτρωσες από σκέψεις και πράξεις κακές, μοχθηρές και μάταιες και με έσωσες από τις πολλές και διάφορες παγίδες του διαβόλου, που είναι ο άρχοντας του σκότους και της πλάνης.
Σ’ ευχαριστώ, Κύριε, και σε δοξολογώ, γιατί έδειξες με θαυμαστό τρόπο την αγάπη σου σε μένα και έγινες ο φιλανθρωπότατος τροφοδότης μου σε όλες τις περιπτώσεις, και κυβερνήτης, και φύλακας, και προστάτης, και καταφύγιο, και σωτήρας, και κηδεμόνας της ψυχής και του σώματός μου.
Σ’ ευχαριστώ, πού, παρ’ όλη την απροσεξία και την αμέλειά μου, με αρπάζεις και με γλιτώνεις από το κακό, όπως η μητέρα το μικρό της παιδί.
Σ’ ευχαριστώ και σε δοξολογώ που βάζεις μέσα μου θέληση μετανοίας για τις αμαρτίες μου και μου χαρίζεις μύριες ευκαιρίες για να επιστρέφω σε Σένα.
Σ’ ευχαριστώ και σε δοξολογώ που με δυναμώνεις στις ώρες της αδυναμίας και δεν μ’ αφήνεις να πέσω, αλλά απλώνεις το παντοδύναμο χέρι Σου και με σηκώνεις και με φέρνεις κοντά Σου. Τί να ανταποδώσω, Πανάγαθε Θεέ μου, για όλες τις ευεργεσίες που μου έκανες και εξακολουθείς να μου κάνεις; Ποιες ευχαριστίες να σου πω; Γι’ αυτό σαν το γλυκόλαλο αηδόνι θα σε υμνώ και θα σε δοξολογώ.
Και όλες τις ημέρες της ζωής μου θα ευλογώ το Άγιο Όνομά Σου, Δημιουργέ και Ευεργέτη και Προστάτη μου άγρυπνε, μολονότι δεν είμαι άξιος να μιλώ μαζί Σου στις προσευχές. Η δική σου όμως αγάπη για μένα και η μακροθυμία Σου, μου δίνει το θάρρος να σου μιλώ, να σ’ ευχαριστώ και να σε δοξολογώ.
Και θα το κάνω πάντοτε, γιατί μου κάνει πολύ καλό. Αμήν!
Μάρτιος - Απρίλιος 2024
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Όταν ο Θεός επισκέπτεται την ψυχή μας, θέλει και απαιτεί να τη βρίσκει σε προσευχή
Ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις το Θεό, απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού. Ο Θεός, να πούμε, είναι αγαθός, δεν οργίζεται, μακροθυμεί. Και συ μετά την προσευχή, σου έρχεται ένα τέτοιο πράγμα, μακρόθυμος, ό,τι να σου κάνει ο άλφα, ο βήτα, δεν πειράζει, ε, δεν πειράζει αυτό. Επειδή η χάρις σε χαρίτωσε. Θα σε κάνει κατόπιν, πως να πούμε, πάντα προσευχόμενον. Ναι. Επήρες αυτή την ιδιότητα, προσευχόμενος εις το Θεό.
Όταν φέρουμε τη δημιουργία του Θεού, με τι σοφία το έκανε αυτό ο Θεός όλο, δεν μπορεί παρά ο νους να προβιβάζεται σε ανωτέρα θεωρία, και θαυμάζει και εκπλήττεται με τη σοφία του Θεού, την αγάπη, την οποία έχει ο Θεός, ότι εδημιούργησε όλο το σύμπαν και τελευταία έκανε τον άνθρωπο. Αφού τα έκανε όλα, τελευταίον έκανε τον άνθρωπο. Βασιλέα της κτίσεως. Από κεί θα ’ρθουν όλες οι θεωρίες οι χαροποιές.
Τώρα ο αδερφός λέει στην εκκλησία: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Πού πηγαίνεις; Να πάρεις τον Θεό. Τότες χαίρεσαι. Εάν μεν έχει προηγηθεί η χαρά, δεν μπορείς παρά με δάκρυα να προσέλθεις να μεταλάβεις. Όταν έχουν προηγηθεί δάκρυα λύπης προσεύχεσαι και λες: «Θεέ μου, συγχώρησέ μου τας αμαρτίας μου. Εις το έλεός Σου, εις την ευσπλαχνία Σου, στην αγάπη Σου. Μας το είπες ότι ο Θεός είναι οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος» (Εξ. 34,6).
Μας το είπες. Εκεί στηρίζομαι και προσέρχομαι αναξίως. Ουδείς άξιος, λέει και ο ιερεύς όταν προσεύχεται. Και εκεί περισσότερο στηρίζεσαι και προσέρχεσαι…
Να σας πω, πολλοί από τους πατέρας τους Κατουνακιώτας, πολλοί που ερχόντουσαν να μεταλάβουν, δεν άκουες τίποτες, μόνο έβλεπες τα δάκρυα που έτρεχαν και τους μετελάμβανες. Ε, ο γέρος αυτός, να πούμε, όλη τη Λειτουργία δεν μιλούσε καθόλου, αλλά ήτανε σκυμμένος και τώρα, είτε σε θεωρία ερχότανε, είτε σε βαθυτέρα έννοια της ευσπλαχνίας του Θεού.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης»,
έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ», Κατουνάκια Αγίου Όρους
Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2024
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
«Ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις το Θεό απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού!»
Ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις το Θεό, απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού. Ο Θεός, να πούμε, είναι αγαθός, δεν οργίζεται, μακροθυμεί. Και συ μετά την προσευχή, σου έρχεται ένα τέτοιο πράγμα, μακρόθυμος, ό,τι να σου κάνει ο άλφα, ο βήτα, δεν πειράζει, ε, δεν πειράζει αυτό. Επειδή η χάρις σε χαρίτωσε. Θα σε κάνει κατόπιν, πως να πούμε, πάντα προσευχόμενον. Ναι. Επήρες αυτή την ιδιότητα, προσευχόμενος εις το Θεό.
Όταν φέρουμε τη δημιουργία του Θεού, με τι σοφία το έκανε αυτό ο Θεός όλο, δεν μπορεί παρά ο νους να προβιβάζεται σε ανωτέρα θεωρία, και θαυμάζει και εκπλήττεται με τη σοφία του Θεού, την αγάπη, την οποία έχει ο Θεός, ότι εδημιούργησε όλο το σύμπαν και τελευταία έκανε τον άνθρωπο. Αφού τα έκανε όλα, τελευταίον έκανε τον άνθρωπο. Βασιλέα της κτίσεως. Από κεί θα ’ρθουν όλες οι θεωρίες οι χαροποιές.
Τώρα ο αδερφός λέει στην εκκλησία: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Πού πηγαίνεις; Να πάρεις τον Θεό. Τότες χαίρεσαι. Εάν μεν έχει προηγηθεί η χαρά, δεν μπορείς παρά με δάκρυα να προσέλθεις να μεταλάβεις. Όταν έχουν προηγηθεί δάκρυα λύπης προσεύχεσαι και λες: «Θεέ μου, συγχώρησέ μου τας αμαρτίας μου. Εις το έλεός Σου, εις την ευσπλαχνία Σου, στην αγάπη Σου. Μας το είπες ότι ο Θεός είναι οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος» (Εξ. 34,6).
Μας το είπες. Εκεί στηρίζομαι και προσέρχομαι αναξίως. Ουδείς άξιος, λέει και ο ιερεύς όταν προσεύχεται. Και εκεί περισσότερο στηρίζεσαι και προσέρχεσαι…
Να σας πω, πολλοί από τους πατέρας τους Κατουνακιώτας, πολλοί που ερχόντουσαν να μεταλάβουν, δεν άκουες τίποτες, μόνο έβλεπες τα δάκρυα που έτρεχαν και τους μετελάμβανες. Ε, ο γέρος αυτός, να πούμε, όλη τη Λειτουργία δεν μιλούσε καθόλου, αλλά ήτανε σκυμμένος και τώρα, είτε σε θεωρία ερχότανε, είτε σε βαθυτέρα έννοια της ευσπλαχνίας του Θεού.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης»,
έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ», Κατουνάκια Αγίου Όρους
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2023
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
«Λέγε Συνεχώς Μέσα Στην Καρδιά Σου: Ο Χριστός είναι Αγάπη»
«Λέγε συνεχώς μέσα στην καρδιά σου: «Ο Χριστός είναι Αγάπη». Έτσι, θα αγαπάς όλους τους ανθρώπους, θυσιάζοντας χάριν αυτής της Αγάπης, ό,τι έχεις ακριβό, ακόμη και την ίδια σου τη ζωή» (Αγίου Ιωάννου της Κροστάνδης, Η εν Χριστώ ζωή μου, Ιεροί λογισμοί μιας οσίας ψυχής, εκδ. Παπαδημητρίου).
Τρεις είναι οι κύριες προϋποθέσεις στις οποίες στηρίζεται στον παραπάνω λόγο του ο μέγας Ρώσος Άγιος της νεότερης εποχής ο Ιωάννης της Κροστάνδης (1829-1908).
Πρώτη, ότι ο Χριστός είναι ο Θεός ο Οποίος είναι Αγάπη, όπως μοναδικά το σημειώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος: «Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί» (Α΄ Ιω. 4, 8). Αγάπη ο Θεός, Αγάπη ο Χριστός ως το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, συνεπώς κάθε λόγος Του, κάθε ενέργειά Του την αγάπη Του αυτή αποτυπώνει.
Δεύτερη, ότι ο άνθρωπος έχει κληθεί κι αυτός να αγαπά κατά το πρότυπο του Δημιουργού του Χριστού, διότι τον δημιούργησε «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν» Εκείνου. Ό,τι είναι ο Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός, τέτοιος πρέπει να γίνει και ο άνθρωπος που θα πιστέψει στον Χριστό, αν θέλει να έχει κοινωνία μαζί Του. «Μείνατε ἐν τῇ ἀγάπη τῇ ἐμῇ. Ἐάν τάς ἐντολάς μου τηρήσητε, μενεῖτε ἐν τῇ ἀγάπη μου» είπε. Αλλά για να γίνει αυτό απαιτείται ο άνθρωπος να ξεπεράσει τον εγκλωβισμό του στην αμαρτία που τον απομονώνει και από τον Θεό και από τον συνάνθρωπό του και από τον εαυτό του και να ενσωματωθεί σ’ Εκείνον, ο Οποίος ακριβώς ήλθε στον κόσμο «ἵνα τά τέκνα τοῦ Θεοῦ τά διεσκορπισμένα συναγάγῃ εἰς ἕν». Τι άλλο στην πραγματικότητα είναι κάθε «εν επιγνώσει» χριστιανός, παρά ένας άλλος Χριστός ως Εκείνου προέκταση; «Ἐγώ είμι ἡ ἄμπελος ὑμεῖς τά κλήματα» απεκάλυψαν τα αψευδή χείλη Του. «Χριστιανός ἐστι μίμημα Χριστοῦ κατά τό δυνατόν ἀνθρώπῳ». Οπότε, δεν υπάρχει τίποτε σημαντικότερο για τον πιστό Χριστιανό από το να μένει στις εντολές του Χριστού, δηλαδή στην εντολή της αγάπης, κατά το «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» – αυτός είναι ο βασικός σκοπός του καιρού που του παραχωρεί ο Κύριος στον κόσμο τούτο.
Αλλά υπάρχει και η τρίτη προϋπόθεση που θίγει ο Άγιος της Κροστάνδης, η οποία αποκαλύπτει το πόσο καλή γνώση του πεσμένου στην αμαρτία ανθρώπου, δηλαδή του κάθε ανθρώπου, είχε. «Λέγε συνεχώς μέσα στην καρδιά σου», προτρέπει. Γνωρίζει ο Άγιος Ιωάννης ότι μπορεί ο πιστός να έχει βαπτιστεί, να έχει χριστεί με το άγιο μύρο της πίστεως, να εκκλησιάζεται και να μετέχει στα άχραντα μυστήρια, όμως δεν παύει ευρισκόμενος στον κόσμο τούτο τον απατεώνα με τις πολυποίκιλες παγίδες των παθών του και του πονηρού διαβόλου να έλκεται στο κακό. Σαν τον απόστολο Παύλο ομολογεί ο κάθε Χριστιανός ότι «ευχαριστιέμαι με τον νόμο του Θεού, όμως βλέπω έναν άλλο νόμο μέσα μου, τον νόμο της αμαρτίας, που με τραβάει μακριά από το θέλημα του Θεού». Οπότε τί χρειάζεται επιπλέον να κάνει ο πιστός; Διαρκώς να βρίσκεται σε κατάσταση νήψεως, εγρηγόρσεως, ετοιμότητας για την τήρηση του αγίου θελήματος του Θεού. Η επανάληψη των λόγων της Αγίας Γραφής, των λόγων του Χριστού – που σημαίνει ότι ο πιστός μελετάει τους λόγους αυτούς και ει δυνατόν τους αποστηθίζει για να τους έχει ανά πάσα στιγμή πρόχειρους στον νου και την καρδιά του. Γι’ αυτό και ο πιστός βρίσκεται αδιάκοπα σε μία εσωτερική ένταση – μπορεί κάποιο πάθος του να τον σύρει εκτός νόμου Θεού, εκείνος όμως «βιάζει» τον εαυτό του να μην παρασυρθεί. Αν παρασυρθεί, χάνει τον Θεό του, μπαίνει κυριολεκτικά στον χώρο μιας «κινούμενης άμμου», εμπλέκεται δηλαδή στην ταραχή του παρερχόμενου αυτού εδώ κόσμου.
Το να επαναλαμβάνουμε διαρκώς μέσα μας το όνομα του Χριστού, την αγάπη Του, την κεντρική εντολή Του «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους», είναι ό,τι κρισιμότερο για την πνευματική μας ζωή. Κι ιδίως στις δύσκολες στιγμές μας όπου υπάρχει κάποια έξαψη παθών: σε μία εχθρική ενέργεια ενός συνανθρώπου μας, σε έναν υβριστικό λόγο του, σε μία αντίδραση απρόσμενη από τον/τη σύντροφό μας ή από τα παιδιά μας, εκεί να επιμένουμε με την αγία επανάληψη των ευαγγελικών λόγων για να μένουμε μαζί με τον Χριστό κι Εκείνος μαζί μας. Όπως κάνουμε σε μία ανηφόρα όταν οδηγούμε, που πατάμε περισσότερο γκάζι, το ίδιο και στις ανηφοριές του βίου μας, να τροφοδοτούμε τη βούλησή μας, πατώντας περισσότερο «γκάζι», ανακυκλώνοντας τα παντοδύναμα λόγια του Θεού μας. Ο μεγάλος Άγιος της Κροστάνδης μας το υπενθυμίζει.
Με τον τρόπο αυτό η προσευχή μας θα είναι σύμφωνη με το θέλημα του Θεού.
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2023
OΛA ΔYNATA ME THN ΠPOΣEYXH
Χαριτωμένες Θαυματουργίες
Του Αγίου Ιωάννου Της Κροστάνδης
Ο συγγραφεύς Σούρσκυ αναφέρει και την κάπως κωμική περίπτωση του ιερορράπτου Π. Γ. Θεοδώροβιτς, που πίστεψε ότι ο π. Ιωάννης (ο άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης) θα τον θεράπευε από τον τραυλισμό της φωνής του και που τελικά η πίστις του δικαιώθηκε.
«Το καλοκαίρι του 1893 ο βραδύγλωσσος ιερορράπτης περίμενε στην Μόσχα τον π. Ιωάννη ανάμεσα σε πυκνό πλήθος. Όταν έφθασε, προσπάθησε απεγνωσμένα να τον πλησιάσει. Σκεπτόταν ότι η συνάντηση θα ήταν αποφασιστική για όλη του την ζωή. Άρχισε λοιπόν να φωνάζει τραυλίζοντας φοβερά:
«Μπάτιουσκα, προσευχηθείτε για μένα».
Ο π. Ιωάννης τον κτύπησε με το δεξί χέρι στο αριστερό μάγουλο και τον διέταξε:
«Μίλα καθαρά, μίλα καθαρά…»!
Το θαύμα έγινε. Η τόσο ενοχλητική πάθηση έπαυσε να τον ταλαιπωρεί.
Πολλές φορές συνόδευαν την προσευχή του ιδιαίτερες εκδηλώσεις, όπως διάφορες εντολές ή προτροπές να σηκωθούν οι άρρωστοι από το κρεββάτι του πόνου. Σε αρκετά βιβλία περιέχεται η διήγηση της θεραπείας μιας νεαρής κυρίας, που πέθαινε από κοιλιακό τύφο. Μετά το τέλος της θαυματουργικής του προσευχής, η άρρωστη, βλέποντάς τον εξασθενημένο, τον ερώτησε αν ήθελε ένα κέρασμα.
Ο π. Ιωάννης της απάντησε:
«Εάν μου δώσετε ένα μικρό ποτηράκι κρασί, θα σας ευγνωμονώ, διότι είμαι εξαντλημένος. Παρακαλώ όμως, σύμφωνα με την ρωσική εθιμοτυπία, η ίδια η οικοδέσποινα να μου το προσφέρει».
Έπειτα από αυτή την ευγενική εντολή η ετοιμοθάνατη ανασηκώθηκε από το κρεβάτι, κατέβασε τα πόδια στο πάτωμα, και με σταθερό βήμα κατευθύνθηκε προς την τραπεζαρία. Πήρε το κρασί και το πρόσφερε. Μετά από μερικές μέρες ανάρρωσε τελείως.
Από το βιβλίο «Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης», Έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου