Μάρτιος – Απρίλιος 2023
Η Διπλή Γιορτή της 25ης Μαρτίου
Τον μήνα Μάρτιο γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και τον ξεσηκωμό των Ελλήνων εναντίον της τουρκικής σκλαβιάς.
Ο άγγελος έφερε στην Παναγία τη χαρμόσυνη είδηση ότι θα γεννήσει τον Χριστό. Ο Χριστός γίνεται άνθρωπος για να σώσει τον άνθρωπο, με τη θυσία Του. Η Παναγία γίνεται η γέφυρα που έφερε το Χριστό στη γη, στο άνθρωπο, στο κάθε άνθρωπο. Έγινε Θεοτόκος. Υπάκουσε κατά πάντα στον Θεό. Η μάχη με τον εχθρό της ψυχής μας νικήθηκε. Αμέτρητη ευλογία για το ανθρώπινο γένος. Μέγιστο παράδειγμα που μας καλεί να την ακολουθήσουμε στα βήματα της υπακοής και της πίστης.
Ο Ελληνισμός, απ’ την άλλη μεριά, πολεμούσε πάντα για να αποκρούσει επιθέσεις ή να ανακτήσει την ελευθερία του. Ένας τέτοιος πόλεμος ήταν και η Επανάσταση του 1821. 400 χρόνια σκλαβιάς έζησαν οι Έλληνες. Με έναν δυνάστη που εκτός των άλλων, του πλήρωναν οι Έλληνες και «κεφαλικό φόρο». Στα 400 αυτά χρόνια της σκλαβιάς, πολλές φορές οι Έλληνες προσπάθησαν να επαναστατήσουν, αλλά απέτυχαν. Με το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» άρχισε η Επανάσταση του 1821, η οποία μετά από πολλά χρόνια και πολλές εκατόμβες θυμάτων, μας έφερε την ελευθερία μας. Και χρωστούμε αιώνια ευγνωμοσύνη στους ήρωες εκείνους, που με τους αγώνες τους μας χάρισαν τη νίκη.
Η σκέψη μας επικεντρώνεται στα πυκνά γεγονότα γύρω από το ‘21. Αμέσως έρχονται ονόματα στο νου μας, κυρίως ανδρών, αλλά και γυναικών, όπως της Μαντώς Μαυρογένους, της Μπουμπουλίνας, της Δέσπως Μπότσαρη. Ωστόσο η Επανάσταση του 1821, δεν είναι παρά η κατάληξη μιας μακροχρόνιας προετοιμασίας στην οποία εμπεριέχονται πράξεις αντίστασης, εξεγέρσεις και ολοκαυτώματα. Αρκεί να θυμηθούμε τον Ρήγα Φερραίο, ο οποίος με τον Θούριο ξεσήκωνε τους απανταχού Έλληνες να πάρουν το όπλο εναντίον του κατακτητή.
Στα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς και στα ηρωικά χρόνια της Επανάστασης, η υπέρμαχος στρατηγός, η Παναγία, στήριξε το υπόδουλο γένος μας και το κράτησε όρθιο. Σε αυτήν προσέτρεχε, όχι μόνο ο κατατρεγμένος λαός, αλλά και οι καπεταναίοι και οι αρχηγοί του αγώνα. Ας θυμηθούμε τη θερμή ικεσία του Γέρου του Μοριά, του Κολοκοτρώνη, στην Παναγία: «Παναγιά μου, βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες να ψυχωθούν». Και ο μπουρλοτιέρης, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, μόλις γύρισε από την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας, έπεσε καταγής και ευχαρίστησε τον Θεό. Γράφει ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης: «Το χέρι, που άτρομο έσπειρε τον θάνατο με τον δαυλό, το φοβερό το χέρι, τώρα ταπεινωμένο και τρεμάμενο, στην Παναγιά ανάβει ένα αγιοκέρι».
Πολλών ανδρών ήταν καθοριστική η συμβολή τους στον αγώνα του ’21. Ο μεγάλος Κολοκοτρώνης μας επισημαίνει μεγάλες αλήθειες, διαχρονικές που ισχύουν και στα νεότερα χρόνια και στην εποχή μας. Οι Έλληνες ενωμένοι, σύμψυχοι, μεγαλουργούν. Με τη διχόνοια κινδυνεύουν να καταστραφούν. Η Πατρίδα μας δεν αντιμετωπίζει κινδύνους μόνο από εξωτερικούς εχθρούς, όσο από τον εσωτερικό διχασμό. Το Μεσολόγγι έγινε αιώνιο σύμβολο ηρωισμού και αυτοθυσίας για όλους τους λαούς. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στήριζε και ηθικά τους συμπολεμιστές του. Αφού ελευθέρωσε τη Στερεά Ελλάδα, εκτός από το Μεσολόγγι και τη Ναύπακτο, έρχεται στην Ελευσίνα. Θέλει να εμψυχώσει τους γύρω Έλληνες που φοβισμένοι απ’ τον εχθρό αναγκάζονταν να προσκυνήσουν. Ο Καραϊσκάκης ήταν ατίθασος και ορμητικός. Στην προσπάθειά του να ματαιώσει ακροβολισμούς, πληγώθηκε θανάσιμα. Μεγάλη θλίψη παντού και όχι μόνο στο στρατόπεδο του Φαλήρου. Ασπάστηκε ένα-ένα τα παλικάρια του και προσπάθησε να τα εμψυχώσει. «Εγώ πεθαίνω», τους είπε, «εσείς να είστε μονοιασμένοι για να κρατήσετε την Πατρίδα». Αλλά και στη θάλασσα πρωτοστάτησαν και αντιμετώπισαν τον τουρκικό στόλο μεγάλοι ναύαρχοι, όπως ο Μιαούλης.
Τελειώνοντας την απλή αυτή ιστορική αναδρομή, δεν μπορούμε να μην πειθαρχήσουμε στην προτροπή του ποιητή:
«Στοχάσου, μιας αθάνατης γενιάς πως είσαι θρέμμα
και εντός σου λάμπει αδούλωτη του Γένους η ψυχή».
Ο στοχασμός αυτός που θα είναι συγχρόνως και μια εκ βαθέων προσευχή, θα κρατά μέσα μας άγρυπνη την εθνική μας συνείδηση. Για να φυλάμε ανύσταχτα και ακούραστα τις Θερμοπύλες του Έθνους μας.
Φωτεινή Ηλιοπούλου, Εκπαιδευτικός
Μάρτιος – Απρίλιος 2023
«Σήμερον ο Άδης στενών βοά»
Θρηνολογεί ο Άδης και κηρύσσει άθελά του τις μεγάλες αλήθειες της πίστης. «Τι έπαθα, αλήθεια»; μονολογεί. «Δέχτηκα μέσα μου έναν φαινομενικά κοινό θνητό. Όμως δεν έχω τη δύναμη να τον κρατήσω. Είναι πολύ ισχυρότερός μου. Είναι άνθρωπος με τον Θεό μαζί! Απέβαλα όλες τις κατεχόμενες ψυχές».
Άδειασε τους τάφους ο σταυρωθείς Υιός του Θεού. Ο θάνατος δεν ισχύει πια. Παρέλυσαν τα δεσμά του, με τα οποία τύλιγε το γένος των θνητών. Η αθανασία νίκησε τη νέκρωση. Δόξα, Κύριε, στο Σταυρό και την Ανάστασή σου!
Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2023
Ο Καινούργιος Χρόνος Και Οι Διαστάσεις Του
Ένας νέος χρόνος ξεκινάει. Οι ευχές που ανταλλάσσονται μεταξύ των ανθρώπων είναι γεμάτες αγάπη, ενθουσιασμό και αισιοδοξία. Ας είναι ευλογημένος ο καινούργιος χρόνος.
Κάθε φορά που ένας ημερολογιακός χρόνος τελειώνει και δίνει τη σειρά του στον διάδοχό του, προσπαθούμε να ανακαλύψουμε και μια καινούργια του παράμετρο. Τι είναι εκείνο που μας κάνει να δίνουμε τόση σημασία στη διαδοχή μιας στιγμής, σε μία άλλη στιγμή στο γύρισμα του χρόνου; Αν δούμε όμως το θέμα στην πραγματική του διάσταση, καταλαβαίνουμε αμέσως ότι από τη μια στιγμή στην άλλη δεν αλλάζει τίποτε ουσιαστικά, τίποτα δεν μεταβάλλεται. Η μετάβαση από τη μία στιγμή στην άλλη δεν διαφέρει καθόλου από μία άλλη στιγμή της καθημερινότητας. Στα μάτια μας ο χρόνος φαίνεται ότι κινείται. Φεύγει, κυλάει. Μήπως όμως είναι στην ουσία σταθερός ο χρόνος και τα γεγονότα διαδραματίζονται κινούμενα μέσα στον χρόνο; Φυσικά, τότε κάθε γεγονός που κινείται χρειάζεται τον χρόνο του. Έτσι μετράμε τον χρόνο.
Ο χρόνος δεν αποθηκεύεται. Δεν μπορούμε να τον σταματήσουμε, να τον κρατήσουμε και να τον χρησιμοποιήσουμε αργότερα. Είναι νόμοι φυσικοί και απαραβίαστοι. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον χρόνο, τότε που μας δίνεται. Σκεφτήκαμε πόσες φορές χάνουμε την ώρα μας για πράγματα ασήμαντα; Πόσες φορές χάνουμε κυριολεκτικά την ώρα μας άσκοπα; Σπρώχνουμε απλώς το χρόνο για να περάσει, χωρίς να κάνουμε τίποτε. Έτσι χάνουμε πολύτιμο χρόνο που θα μπορούσαμε να τον διαθέσουμε κάπου αλλού. Πόσο πολύτιμος είναι ο χρόνος για τον καθένα μας και πόσο σύντομη είναι η ζωή μας, αφού άλλωστε δεν γνωρίζουμε πόσες μέρες θα έχει τελικά η ζωή μας.
Για τα άλλα δημιουργήματα ο Θεός «είπε και εγένετο». Ο κόσμος δημιουργήθηκε με λέξεις. Όμως για τον άνθρωπο έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Έπλασε τον άνθρωπο «κατ΄εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» δική Του. Αυτό σημαίνει πως είμαστε πλασμένοι για μια δυναμική πορεία προς τη θέωση του ανθρώπινου προσώπου μέσα στον γήινο χρόνο. Το «καθ’ ομοίωσιν» δεν είναι απλή αποστολή. Είναι αποστολή ζωής που δε γνωρίζουμε σε πόσο χρόνο θα ολοκληρωθεί. Γι’ αυτό και πρέπει εγκαίρως να καθορίσουμε τις προτεραιότητες των επιδιώξεών μας στην επίγεια ζωή μας.
Η ψυχή είναι αθάνατη, είναι αιώνια, δε φθείρεται όπως τα υλικά πράγματα του κόσμου. Μπορεί άραγε να συγκριθεί ο χρόνος της επίγειας ζωής μας με την αιωνιότητα; Ασφαλώς όχι. Ο επίγειος χρόνος είναι πεπερασμένος. Έχει ορισμένα όρια. Η αιωνιότητα δεν είναι πεπερασμένο μέγεθος, υπάρχει για πάντα. Για τον καθένα μας είναι αρκετός ο χρόνος για να πετύχει τον σκοπό της ζωής του, το «καθ’ ομοίωσιν». Οι άνθρωποι μέσα στους αιώνες του χρόνου που πέρασαν ξεχάστηκαν, λησμονήθηκαν. Μέσα όμως στην Εκκλησία του Χριστού είμαστε κάτι το μεγαλειώδες, έχουμε ο καθένας μέσα μας την πνοή του Θεού, την αθάνατη ψυχή μας. Είμαστε ο καθένας μας πρόσωπο για το οποίο ένας Θεός γεννήθηκε, έπαθε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε, ο Ιησούς Χριστός. Έχουμε μία ζεστή καρδιά που λαχταράει να εγκαταστήσει μόνιμα τον Θεό μέσα της.
«Ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω», θα μας πει. Και εμείς θα ανοίξουμε την καρδιά μας για θερμή υποδοχή. Και όπως γράφει ο εξαιρετικός ποιητής Γ. Βερίτης:
Καινούργιος χρόνος πάλι ξημερώνει
Και σβήνεται και χάνεται ο παλιός.
Με ελπίδες ο Θεός να τον χρυσώνει
Και να’ ναι ευλογημένος και καλός.
Φωτεινή Ηλιοπούλου, Εκπαιδευτικός
Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2022
«Χριστός γεννάται, δοξάσατε»
Σε λίγο καιρό θα ηχήσουν οι καμπάνες των εκκλησιών, την αγία εκείνη νύχτα των Χριστουγέννων. Θα μεταφερθούμε με τα μάτια της ψυχής μας εκεί στο μακρινό σπήλαιο της Βηθλεέμ, που συντελέστηκε η ενανθρώπιση του Υιού του Θεού, του Ιησού Χριστού. Θα λάμπουν οι εκκλησίες από το άπλετο φως, ενώ οι ψάλτες θα ψάλλουν τα χαρμόσυνα εκείνα τροπάρια των μεγάλων υμνωδών μας, γεμίζοντάς μας κατάνυξη και χαρά.
«Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει και η γη το σπήλαιον τω απροσίτω πρασάγει».
«Χριστός γεννάται, δοξάσατε, Χριστόν εξ ουρανού απαντήσατε».
Γεννήθηκε ο Υιός του Θεού, ουκ εκ σπέρματος, αλλ’ εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου. Το μυστήριο αυτό μόνο με πίστη προσεγγίζεται. Με τη λογική δεν κατανοείται το υπέρλογο. Ο Προφήτης Ησαΐας μίλησε για την έλευση του «Άρχοντα της ειρήνης» και για την αιώνια ειρήνη που αυτός θα φέρει. Ο ύμνος των αγγέλων τη θεία εκείνη νύχτα είναι σαφής: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». «Την ειρήνη την εμήν δίδωμι υμίν», είπε ο Κύριος. Πραγματικά μόνον ο λόγος Του έχει τη δύναμη να χαρίσει την αληθινή ειρήνη στην ψυχή μας σε όσους Τον ζητούν αληθινά.
Πριν τη γέννηση του Χριστού η ανθρωπότητα οδοιπορούσε αποθαρρημένη και κατάκοπη. Δεν γνώριζε τον αληθινό Θεό, ούτε τον προορισμό του. Τον ερχομό του Κυρίου πρόβλεψαν και οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και οι παραδόσεις των σοφών της αρχαιότητας. Από τους σοφούς Έλληνες της αρχαιότητας εκείνος που ονομάστηκε «Χριστιανός προ Χριστού» είναι ο Σωκράτης. Στην απολογία του ενώπιον των δικαστών είπε: «Ω Αθηναίοι, έργο μου ήταν να σας αφυπνίζω. Με τον θάνατό μου όμως θα λείψει αυτή η αφυπνιστική φωνή και σεις θα περιπέσετε σε βαθύ ύπνο και θα μείνετε σε αυτή τη θέση, αν δεν σας λυπηθεί ο Θεός και στείλει κάποιον άλλον αφυπνιστή να σας σώσει».
Ο Θεάνθρωπος Κύριος έγινε ιδρυτής μιας καινούργιας τάξεως πραγμάτων, μιας καινούργιας ζωής των ανθρώπων.
Ο Απόστολος Παύλος λέει: «Ο Κύριος εκένωσεν εαυτόν, μορφήν δούλου λαβών». Έγινε όμοιος με εμάς, για να γίνουμε και εμείς όμοιοι με Εκείνον.
Δεν θα είναι γνήσιος ο εορτασμός των Χριστουγέννων, όταν κλειστούμε στον εαυτό μας και ξεχάσουμε τον πονεμένο και φτωχό συνάνθρωπό μας. Τους ανθρώπους που ζουν μόνοι, χωρίς να έχουν κάποιον να περιμένουν. Στις μέρες μας η καρδιά των ανθρώπων σκληρύνθηκε. Τα πάντα γύρω μας χωρίς τον Κύριο μας απογοητεύουν. Δεν είμαστε όμως μόνοι σε αυτή τη γη! Έχουμε ουράνιο Πατέρα που μας αγαπά και μας συγχωρεί. Ας προσευχηθούμε αυτά τα Χριστούγεννα οι καρδιές μας να γίνουν ζεστές φάτνες για να γεννηθεί ο Χριστός. Τότε θα κάνουμε το θέλημα του Κυρίου μας.
Ευχόμαστε αυτά τα Χριστούγεννα να είναι για όλους μια αληθινή συνάντηση με το θείο Βρέφος και η ζωή μας να είναι συνυφασμένη με τον θείο λόγο Του.
Φωτεινή Ηλιοπούλου, Εκπαιδευτικός
Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2022
Χριστουγεννιάτικες σκέψεις
Η ημέρα των Χριστουγέννων ήλθε, τα φώτα έλαμψαν πάλι στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών, τα δένδρα στολίστηκαν και όλη η ατμόσφαιρα γύρω μας πήρε την εορταστική της όψη. Τι σημαίνει όμως αυτή η εξωτερική εορταστική ατμόσφαιρα; Μήπως είναι ένας τρόπος αποπροσανατολισμού από το εσωτερικό μας σκοτάδι; Μήπως η γέννηση του Χριστού δεν είναι για μας μια πρόκληση για να ζήσει “Ο ΝΟΗΤΟΣ ΗΛΙΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ” μέσα μας; Μήπως τα εξωτερικά φώτα εμποδίζουν να διώξουμε από μέσα μας το χάος και το σκοτάδι των παθών μας, για να αντιληφθούμε ότι ο Θεός υπάρχει και είναι η πηγή πραγματικού φωτός και πρέπει να Τον δοξάζουμε, να Τον υμνούμε όχι με εξωτερικά φώτα αλλά με το ανέσπερο δικό του φώς που πρέπει να λάμψει μέσα μας;
Αν είχαμε μια υπερβατική ακοή θα ακούγαμε ότι όλα τα έμψυχα και τα άψυχα, ακόμη και οι πέτρες, ακαταπαύστως υμνούν και δοξάζουν το Θεό με το «Άγιος, Άγιος, Άγιος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου, ωσαννά εν τοις υψίστοις ευλογημένος ο ερχόμενος.» Αλλά ας μη πάμε σε υπερβατικές καταστάσεις, αλλά σε χειροπιαστές αποδείξεις της επιστήμης.
Όπως η Παλαιά Διαθήκη είναι προτύπωση της Καινής Διαθήκης, έτσι και μερικές ανακαλύψεις είναι προτυπώσεις του νέου ερχόμενου αιώνος, «της ανακαινισμένης κτίσης» όπου ο χρόνος έχει διασταλεί σε χρόνο αιωνιότητος. Η Εκκλησία μας μάς προτρέπει και μας εκπαιδεύει από τώρα, από αυτή τη ζωή να ζήσουμε την αιωνιότητα. Η Εκκλησία, τα παρελθόντα και τα μέλλοντα τα κάνει παρόντα και αφού όλα γίνονται παρόντα ο χρόνος παύει να υπάρχει, έχει διασταλεί στο άπειρο και εμείς έχουμε εισβάλλει στην αιωνιότητα από τώρα. Δεν είναι τυχαίο επομένως το ότι μέσα στην Εκκλησία ακούγονται τα Χριστούγεννα: «Σήμερον τίκτει η παρθένος τον ποιητή του παντός», «Τα σύμπαντα σήμερον χαράς πληρούνται», «Χριστός γεννάται, δοξάσατε».
Στα Θεοφάνεια ακούγονται: «Σήμερον γάρ ο της εορτής ημίν επέστη καιρός», «Σήμερον ο άδυτος (που δεν δύει) Ήλιος ανέτειλε» και το Πάσχα ακούγεται το «Σήμερον κρεμμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γήν κρεμμάσας».
Η προτύπωση της κατάστασης της αιωνιότητας φαίνεται και στην επιστήμη υπό την εικόνα «Η διαστολή τού Χρόνου» που θεμελιώθηκε από τον Αϊνστάιν. Το χρονικό παράδοξο της θεωρίας αυτής περιγράφεται με το εξής υποθετικό παράδειγμα. Παίρνουμε δύο ρολόγια που να δείχνουν ακριβώς την ίδια ώρα. Εάν το ένα από τα δύο το τοποθετήσουμε σε ένα διαστημόπλοιο και το εκτοξεύσουμε με μία ταχύτητα που πλησιάζει εκείνη του φωτός (300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο) τότε όταν αυτό επιστρέψει κάποτε στη γη και το συγκρίνουμε με το ρολόι της γης θα δούμε ότι το ρολόι που εκτοξεύτηκε έγραψε χρόνο μερικά λεπτά, ενώ το ρολόι της γης κατέγραψε μερικούς αιώνες!!!!!!
Τι μας άφησε παρακαταθήκη ο Χριστός περί αιωνιότητος; Τα πιο συγκεκριμένα λόγια του περί αυτής αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη ως ακολούθως:
Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκε, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόλυται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον (Ιωαν. 3:16)
Ο πιστεύων εις τον υιόν έχει ζωήν αιώνιον (Ιωαν. 3:36)
Ο πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν (Ιωαν. 14:6)
Ταύτα δε γέγραπται ίνα πιστεύσητε ότι Ιησούς εστίν Χριστός υιός του Θεού και ίνα πιστεύοντες ζωήν έχητε εν τω ονόματι αυτού (Ιωαν. 20, 31)
Όλα τα παραπάνω εκ πρώτης όψεως θεωρούνται φραστικά ιδεολογήματα και δεν μπορεί κάποιος να πειστεί με αυτά, όπως κάποιος που δεν έχει δοκιμάσει ζάχαρη δεν μπορεί να αντιληφθεί την γλύκα της παρά μόνο όταν δοκιμάσει, δηλαδή όταν αποκτήσει εμπειρία. Μόνον η εμπειρία είναι εκείνη, που καθιστά την πίστη και την ελπίδα πραγματικότητα, διότι ο άνθρωπος είναι εμπειρικό όν. Θεωρία χωρίς εμπειρία καθίσταται «κενό γράμμα», ιδεολόγημα. Η πίστη και η ελπίδα που στηρίζονται στην εμπειρία της Εκκλησίας γίνονται πραγματικότητα. Γι’ αυτό ο Απόστολος Παύλος έλεγε: «Ελπίς βλεπομένη ουκ έστι ελπίς» που σημαίνει ότι ελπίδα που είναι απόρροια εμπειρίας παύει να είναι ελπίδα, αλλά πραγματικότητα. Θέλουμε λοιπόν να αποκτήσουμε αυτή την εμπειρία ή όχι;
Ας εισβάλλουμε λοιπόν στην εμπειρία της Εκκλησίας για να ζήσουμε την πραγματικότητα ψάλλοντας, «Η γέννησίς σου Χριστέ ο Θεός ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φώς το της γνώσεως»
Χ. Οι.